28 maart 2024

Heelal barstensvol superzware zwarte gaten

Chandra Deep Field-North

Credit: NASA/ESA/CXC/Penn State/D.M. Alexander, F.E. Bauer, W.N. Brandt et al.

Astronomen hebben met behulp van de röntgensatelliet Chandra ontdekt dat er veel meer superzware zwarte gaten zijn dan men eerst dacht en dat deze zwarte gaten ook anders geëvolueerd zijn. Chandra draait al zo’n zes jaar rondjes om de aarde en hiermee bestudeert men X-straling. Twee jaar lang hebben de astronomen een tweetal stukjes hemel bestudeert ongeveer 2/3 van de omvang van de volle Maan. Dit waren de Chandra Deep Field-North aan de noordelijke sterrenhemel en de Chandra Deep Field-South aan de zuidelijke hemel. In totaal werden de beide gebieden 23 dagen ‘belicht’. Het noordelijke veld leverde op die wijze 600 puntbronnen van röntgen-straling op. Die werden vervolgens over een optische kaart gelegd, welke door de Hubble ruimtetelescoop was gemaakt, en daaruit bleek dat alle röntgen-bronnen zich bevinden in de kernen van actieve sterrenstelsels. In die kernen van actieve sterrenstelsels bevinden zich superzware zwarte gaten, in wiens omgeving de röntgen-straling door het hete invallende gas wordt opgewekt. De 600 röntgenbronnen zijn dus bijna allemaal veroorzaakt door superzware zwarte gaten. Extrapolatie van het aantal waargenomen röntgenbronnen in de Chandra Deep Field-North leverde het aantal van 300 miljoen superzware zwarte gaten aan de gehele hemel op, aldus een woordvoerder van de astronomen, Niels Brandt. Dat is veel meer dan men eerst dacht. Met de waarneming van Chandra heeft men tevens ontdekt dat de diffuse röntgenstraling-achtergrond in werkelijkheid afkomstig is van puntbronnen (dit dus in tegenstelling tot bijvoorbeeld de kosmische microgolf-achtergrondstraling). Tenslotte heeft men ook gemeten hoeveel de uitgezonden hoeveelheid röntgenstraling de afgelopen 13 miljard jaar gewijzigd is en die bleek opvallend stabiel te zijn. De motoren van de actieve sterrenstelsels, de superzware zwarte gaten in de kernen ervan, blijken dus erg constant te zijn en dat is een opmerkelijke waarneming. Binnenkort hoopt men nog nauwkeuriger waarnemingen aan de röntgenbronnen te kunnen doen, onder andere ook met de Europese “Multi-Mirror Mission-Newton”. Op de foto hierboven de Chandra Deep Field-North. Bron: PSU

Share

Speak Your Mind

*