28 maart 2024

Verst verwijderde sterrenstelsel ooit ontdekt

udfdrop.jpg

Credit: Santa Cruz Universiteit

Twee astronomen van de Santa Cruz Universiteit, Rychard Bouwens (klinkt Nederlands) en Garth Illingworth, zijn er in geslaagd om met behulp van de Subaru Suprime-Cam op Mauna Kea/Hawai een sterrenstelsel te ontdekken op een recordafstand van 13 miljard lichtjaar afstand. Dit sterrenstelsel is daarmee zo’n 700 miljoen jaar na de Big bang ontstaan, want het heelal is 13,7 miljard jaar oud. In het wetenschappelijk tijdschrift Nature van vandaag, 14 september, staat een artikel over de ontdekking. In visueel licht is het stelsel niet te zien, maar infraroodwaarnemingen tonen het stelsel wel degelijk aan (zie figuur, waarin linksonder de visuele waarnemingen volgens Hubble en rechts de infrarood. Links zie je niets en rechts het verst verwijderde sterrenstelsel). De roodverschuiving van het sterrenstelsel is z=6,96. In het infraroodspectrum hebben de twee astronomen een bijzondere spectraallijn ontdekt, de zogenaamde Lyman-alphalijn, die wijst op actieve stervorming. Waarschijnlijk is nog een tweede sterrenstelsel op gelijke afstand ontdekt, maar dat is nog niet bevestigd. Opmerkelijk is dat de astronomen op een afstand 200 miljoen lichtjaar dichterbij (dus 900 miljoen jaar na de Big bang) tientallen sterrenstelsels zien. Kennelijk is ertussen 700 en 900 miljoen jaar na de Big Bang een geboorte-explosie van sterrenstelsels. Dat is dan ook de essentie van een tweede artikel dat vandaag in Nature verschijnt. Bron: USCS.

Dwergplaneet Xena gaat Eris heten
Net vers van teletekst geplukt (heb even geen zin om het allemaal te versleutelen, moet zo naar een personeelsfeestje): “De grootste dwergplaneet van het zonnestelsel heeft een offici?le naam gekregen. De ijzige rots werd drie jaar geleden ontdekt als 2003 UB313 en kreeg als bijnaam Xena. De naam was afkomstig uit de tv-serie Xena:Warrior Princess. De Internationale Astronomische Unie heeft nu bepaald dat de dwergplaneet Eris moet heten, naar de Griekse godin van de tweedracht. De ontdekking in 2003 leidde tot veel commotie. Omdat Eris groter is dan Pluto brak er een discussie los over de vraag wat precies een planeet is. Vorige maand werd de knoop doorgehakt: Pluto is geen planeet, maar een dwergplaneet.”

Share

Speak Your Mind

*