28 maart 2024

Ruis, Bernini en Huygens


Soms merk je hoe verweven sterrenkunde zit in de ons omringende wereld. Nee, dan heb ik het niet eens over de koolstof in ons lichaam en de zuurstof in de dampkring die ooit ontstaan zijn in de kernen van een zware ster in de buurt van de zon. Dan heb ik het gewoon over het televisiescherm, dat scherm waar we dagelijks aan gekluisterd zijn. Wat is er precies aan de hand? Gisteravond zat in naar Paauw & Witteman te kijken, de late-night-talkshow die wanhopig probeert om maar niet op Barend & van Dorp te lijken. In de studio was daar ene Simon Roozendaal, die samen met Hein Meijers het boek Het grootste lexicon van nutteloze feiten heeft geschreven. In dat boek staan 2.222 nutteloze feiten. Eén van die (volgens mij niet zo nutteloze) feiten is dat eerder dan George Smoot en John Mather al twee Amerikanen de nobelprijs voor de natuurkunde hebben ontvangen voor onderzoek aan de oerknal, de Big Bang waarmee het heelal is ontstaan. Dat waren Penzias en Wilson, die halverwege de jaren zestig de ruis detecteerden met een radiotelescoop. Die ruis is het koude overblijfsel (drie graden boven het absolute nulpunt van -273 graden Celcius) van die hete oerknal. En nou komt het: die ruis is gewoon op je televisie te ontvangen! Jazeker, gewoon op je allerdaagse TV. Hoe? Stem je tv af op een leeg kanaal. Ongeveer één procent van de ‘sneeuw’ op het scherm wordt veroorzaakt door de overgebleven ruis van de oerknalstraling. Dat was wat die Simon Roozendaal gisteren aan de stamtafel bij Paauw en Witteman verkondigde. En da’s géén nutteloos feit, da’s gewoon God recht in z’n gezicht kijken, zoals Roozendaal het zelf formuleerde. Religie gecombineerd met wetenschap, zo af te lezen in de sneeuw op je TV. Mooi toch?

Het Bernini Mysterie

Een ander overblijfsel van de oerknal is antimaterie. In het bekende boek ‘het Bernini Mysterie’ van Dan Brown speelt dat een belangrijke rol als brandstof voor een wapen. Gisteren stond er in NRC-handelsblad een interview met astrodeeltjesfysicus Frank Linde, directeur van het NIKHEF, over dat boek én over antimaterie. Volgens hem zou in theorie zo’n bom wel gemaakt kunnen worden, maar voor de benodigde 1 gram antimaterie zou de grootste deeltjesversneller ter wereld, CERN in Genéve, 2 miljard jaar nodig hebben om dat te produceren. Op zaterdag 21 oktober zal Linde een voordracht geven over ‘het Bernini Mysterie: tussen fantasie en werkelijkheid‘ in het FOM-Instituut voor Subatomaire Fysica, Kruislaan 409 in Amsterdam. Een ieder die dat wil bijwonen is welkom. De lezing is om 14.30 uur. De hele middag tussen 12 en 17 uur zijn er demonstraties, lezingen en is er een pretlab. Zie www.wetenweek.nl voor meer info. Dezelfde dag hebben meer instituten een open dag. Bron: NRC-Handelsblad.

Waar is Christiaan Huygens gebleven?

Vandaag stond in NRC-Handelsblad een ingezonden stuk van de hoogleraren Robbert Dijkgraaf en Louise O.Fresco over de canon van de Nederlandse geschiedenis die afgelopen maandag is gepresenteerd. Dijkgraaf en Fresco zeggen in het stuk wat ik afgelopen dinsdag ook al in m’n astroblog schreef: waarom is Eise Eisenga, de amateur-sterrenkundige uit Franeker, opgenomen in de canon en niet de belangrijkste natuurwetenschapper uit de Nederlandse geschiedenis Christiaan Huygens? Dus ook de gevestigde wetenschappelijke orde, om het zo maar even te noemen, komt in het geweer tegen deze omissie van de commissie van Frits Oostrom. Bron: NRC-handelsblad.

Share

Speak Your Mind

*