28 maart 2024

Kan donkere materie zichtbaar worden gemaakt?

Simulatie van de donkere materie links

credit: Stefan Hilbert, Max Planck Institute for Astrophysics

Zoals in de Astroblogs regelmatig naar voren is gekomen bestaat slechts zo’n vier procent van het heelal uit gewone materie, 22% in donkere materie en maar liefst 74% uit donkere energie. De donkere materie is zoals de naam al zegt niet te zien en wetenschappers weten feitelijk ook niet waaruit het goedje bestaat. Maar daar kan binnenkort wel eens een eind aan komen, want wetenschappers van het Max Planck Society for the Advancement of Science (jaja, een deftige club zo te horen) hebben een manier bedacht om met een grote radiotelescoop toch donkere materie te kunnen zien. Het idee er achter is simpelweg de gravitationele werking van de donkere materie: deze mag dan wel onzichtbaar zijn voor ons mensen, maar de gevolgen ervan zijn wel te zien in de vorm van gravitatiewerking. Die gevolgen zijn in de vorm van ‘distorties’ in de vorm van sterrenstelsels al eerder aan het licht gebracht, zoals het geval is met de gravitatielenzen. Maar probleem daarbij is dat de distorties, eh.. afwijkingen is misschien een beter woord, nogal grofmazig zijn. Het verstoorde sterrenstelsel op de voorgrond is wel goed te zien, maar hoe de preciese bron er uit ziet die de afwijking veroorzaakt is tot nu toe niet goed te zien. Twee wetenschappers van het Max Planck instituut, Ben Metcalf en Simon White, hebben nu bedacht dat je radiostraling kan opvangen van die bronnen, zonder dat de verstoorde sterrenstelsels zelf in beeld zijn. Hoe dat kan? Door te kijken naar het verre verleden in het heelal toen die verstoorde sterrenstelsels er nog helemaal niet waren! Deze pre-galactische radiostraling moet volgens de berekeningen golflengten hebben van 2 tot 20 meter. Dat is een zeer lage frequentie en de hedendaagse radiotelescopen kunnen die straling niet zien. Maar toekomstige radiotelescopen, zoals de Nederlandse LOFAR en de Square Kilometre Array (SKA), waar ik het in m’n Astroblog van zaterdag j.l. nog over heb gehad, kunnen die straling wel zien. Volgens Metcalf en White moeten dit soort telescopen overigens niet alleen donkere materie kunnen zien, maar ook donkere energie. Maar hoe dat precies in elkaar zit mogen jullie zelf uitpluizen in het oorspronkelijke artikel van die twee, want ik heb er nu even geen tijd voor (straks naar Chr. Huygens, maar eerst de kids naar één of andere lampionnenoptocht brengen). Op de foto hierboven trouwens een simulatie van de donkere materie in beeld gebracht: links de pre-galactische radiostraling, die weergeeft waar de donkere materie zich bevindt, rechts een optische (nep-)foto van sterrenstelsels die daar later ontstaan. Bron: Max Planck Instituut. O ja, nog even snel dit:

Geomagnetische storm op komst?

Gisteren schreef ik over die grote zonnevlek die te zien is. Uit betrouwbare bron (A.Timmermans) begreep ik dat die vlek een geomagnetische storm te weeg heeft gebracht, die onze kant op komt. Misschien is ‘ie gisteren al aanbeland op aarde, misschien vandaag. Geen idee. Ik moet nu weg, doei….

Share

Speak Your Mind

*