28 maart 2024

De astronomische winter is begonnen

Midwinter in Stonehenge

Credit: R. Hollow

Vannacht om 01.22 uur Nederlandse tijd is de winter begonnen. Op dat tijdstip bereikte het middelpunt van de Zon het zogenaamde winterpunt van de ecliptica, op de lengte 270,0 graden. Dat moment wordt het solstitium genoemd. Die naam komt van de Romeinen, die spraken over het ‘wintersolstitium’, wat letterlijk ‘zonnestilstand’ betekent. Op dat moment staat de Zon op de Steenbokskeerking (op 23 graden zuiderbreedte) precies in het Zenit, recht boven de mensen. Vandaag zijn op het noordelijk halfrond de dagen het kortst, d.w.z. het aantal uren dat de zon boven de horizon staat, en op het zuidelijk halfrond het langst. Wie dat graag visueel wil zien moet maar eens op deze site kijken, waar je voor iedere plek op aarde de opkomst en ondergang van de Zon kunt zien. Ik heb voor ’t gemak maar even Rotterdam als lokatie genomen, maar dat kan je zelf veranderen. Het solstitium betekent overigens niet dat de Zon vandaag het laatst opkomt en het vroegst ondergaat. Volgens de sterrengids kwam de Zon vandaag om 8.46 uur op. Op 1 januari 2008 is dat op 8.48 uur, dus twee minuten later. Met de ondergang van de zon is het precies andersom. Vandaag ging de Zon om 16.30 uur onder, maar op 12 december ging ‘ie al om 16.27 uur onder, dus drie minuten vroeger. Dit jaar valt het begin van de winter dus op 22 december. Dat zal volgend jaar ook het geval zijn. In 2004 en 2005 was het op 21 december en in 2008 en 2009 valt het solstitium op 22 december. Die sprongen komen doordat ons ’tropische jaar’ een oneven aantal dagen telt (365) en door het gebruik van de schrikkeljaren. Die wisselingen van deze datum wil voor sommige mensen nog wel eens problemen geven, zoals dit jaar bleek. Bij het Engelse Stonehenge kwam donderdag 21 december een groep van zo’n zestig mensen die er heilig van overtuigd waren dat die dag de winter begon en die dat wilden vieren. Aldus een BBC-bericht. Ach ja, een mens kan zich wel eens vergissen.

Share

Comments

  1. Annie Levering zegt

    Heel intressant om te lezen ,ik heb deze site door gestuurd

  2. Zo zo, heb je 'm doorgestuurd? Naar wie dan wel? 😉 Grapje… Vanmiddag zal ik een astroblogje plaatsen over de winter die vandaag officiëel begint.

Speak Your Mind

*