28 maart 2024

De informatie in zwarte gaten

Impressie van een zwart gat

Credit: Wikimedia Commons

Een tijdje terug alweer (11 januari om precies te zijn) had ik het over de Chandra-satelliet die er in was geslaagd om echo’s van licht van het centrale zwarte gat in onze Melkweg te zien. Astroblog-lezeres Claudia reageerde daarop en schreef o.a. “Het zwarte gat schijnt uit te komen in een ‘wit’ gat maar we weten nog niet hoe we naar die informatie moeten zoeken, want immers niets is oneindig (het duurt alleen een beetje langzaam) dus een zwat gat is ook niet oneindig en die info moet ergens weer terug komen.” Het ging dus over informatie in een zwart gat en hoe die informatie eventueel weer naar buiten kan komen. Ik reageerde terug met o.a. “Over het besloten liggen van informatie in zwarte gaten zijn inderdaad vele artikelen geschreven, o.a. door de bekende Stephen Hawking. Misschien dat de wet van behoud van informatie in zwarte gaten behouden blijft.” Welnu, over het behouden blijven van informatie worden we op ons wenken bediend, want deze week werd bekend dat twee natuurkundigen, Sam Braunstein van de Universiteit van York en Arun Pati van het natuurkundig instituut van de Sainik School in India, een theorie hebben bedacht over de informatie in zwarte gaten. In feite draait het om de vraag wat er gebeurt als informatie in een zwart gat verdwijnt. De genoemde Hawking heeft in 1974 de theorie geopperd dat zwarte gaten langzaam verdampen en dat ze daarbij deeltjes uitzenden zonder eigenschappen, zonder informatie dus. In zijn verhaal zou de informatie daarmee verloren gaan. Maar Braunstein en Pati hebben nu een nieuwe theorie over de informatie in zwarte gaten. Het verhaal is nogal technisch, maar het komt er op neer dat informatie op het quantumniveau (dus het niveau van atomen) verloren kan lijken, maar da’s schijn. In werkelijkheid verbergt de informatie zich ergens en kan hij ergens anders weer tevoorschijn komen. En zodoende zou er wel degelijk informatie zitten in de deeltjes die door het zwarte gat worden uitgezonden en die informatie zou iets zeggen over de interne structuur van het zwarte gat. Braunstein en Pati spreken over het no-hiding theorem. In feite is er volgens de twee sprake van de noodzaak van nieuwe natuurwetten, want de klassieke theorieën van relativiteit en quantum-mechanika volstaan in dit soort situaties niet meer. En zo zullen de heren en dames theoretici de komende jaren nog flink veel gaan stoeien met nieuwe modellen. Bron: Universiteit van York.

Dan over heel wat anders: de komende Nationale sterrenkijkdagen, die zoals inmiddels bekend mag worden verondersteld komend weekend plaatsvindt. Bij Christiaan Huygens (regio Zuid-Holland Zuid) doen we er vrijdag en zaterdag aan mee. Zaterdagavond vindt er een totale maansverduistering plaats en die gaan we uiteraard bekijken, tenminste als de weergoden een tikkeltje willen meewerken. Van Ans, een andere trouwe astrobloglezeres, kreeg ik nog een leuke tip door: een animatie op de Volkskrant-site van de verduistering. Klik op het plaatje voor deze animatie. Ans, bedankt voor de tip!

Share

Speak Your Mind

*