28 maart 2024

Sterrenstelsel wordt uit elkaar getrokken

Het komeetstelsel in Abell 2667

Credit: NASA, ESA, Jean-Paul Kneib (Laboratoire d’Astrophysique de Marseille)

Tussen de herstelwerkzaamheden van m’n website door eventjes een astroberichtje: De Hubble ruimtetelescoop lijkt af en toe bejaard te zijn, maar hij levert af en toe werk af waar je nog steeds kippevel van krijgt. Gisteren bijvoorbeeld kwam de NASA samen met Europese broer ESA met een prachtige Hubblefoto van een sterrenstelsel die compleet uit elkaar wordt gerukt door gravitatiekrachten. Het sterrenstelsel verkeerd in de ongelukkige omstandigheid om deel uit te maken van het cluster van sterrenstelsels genaamd Abell 2667. Die cluster ligt zo’n 3,2 miljard lichtjaar hier vandaan en hij schijnt zo’n 70 biljoen zonsmassa’s te bevatten binnen een straal van ‘slechts’ 360.000 lichtjaar. Allicht dat met zo’n giga-massa in zo’n kleine bol naburige sterrenstelsels uit elkaar worden gerukt. Omdat het arme sterrenstelsel door de getijdewerking vanuit de kern van de cluster een soort van sliert achterlaat lijkt het wat op een komeet en daarom spreken de sterrenkundigen ook van het ‘komeetstelsel’.

De cluster Abell 2667

Credit: NASA, ESA, Jean-Paul Kneib (Laboratoire d’Astrophysique de Marseille)


Het zijn overigens niet alleen de getijdekrachten die het komeetstelsel uiteenrukken. Het heeft ook te maken met zeer heet gas tussen de sterrenstelsels in, waar het met een snelheid van ‘pak ‘m beet 3,5 miljoen km per uur doorheen beweegt. De temperatuur van dat gas is tussen de 10 en 100 miljoen °C en dat veroorzaakt een soort van stormfront (‘ram pressure’ heet dat in het Engels, ik weet fff geen betere vertaling).  Het totale plaatje van Abell 2667 dat door Hubble samen met enkele Aardse telescopen werd gefabriceerd, en waar bovenstaande foto het linkergedeelte van vormt, staat hieronder. Ook een beauty om het zo maar even te zeggen. Rechts zien we bijvoorbeeld ook een prachtige gravitatielens, het gebogen sterrenstelsel. In feite is het een gewoon sterenstelsel, alleen hij staat drie keer zo ver weg als Abell 2667, namelijk 8 miljard lichtjaar. Het licht van het stelsel wordt door de massa van Abell 2667 vervormd en dat geeft die boogstructuur.  Zo, en nou weer verder met de herstelwerkzaamheden 🙁 . Bron: Hubble.

Share

Speak Your Mind

*