29 maart 2024

Gemini brengt Orion close-up in beeld

supersonische gaskogels schieten door de Orionnevel

Credit: Gemini Observatory

Even nieuws wat al weer een paar dagen oud is, dus niet echt nieuws meer. Afgelopen donderdag publiceerde het Amerikaanse Gemini observatorium een close-up van een gedeelte van de Orionnevel. Een schitterende foto waarop supersonische kogels van gas te zien zijn, die door de wolken van moleculair waterstofgas schieten. Bij het maken van de foto werd gebruik gemaakt van de zogenaamde laser guide star adaptive optics technologie, waarbij de telescoop realtime corrigeert voor turbulenties in de dampkring. Het bestaan van die supersonische gaskogels in de Orionnevel, die op een afstand van zo’n 1.500 lichtjaar een ware kraamkamer van jonge hete sterren is, was overigens al eerder bekend. In 1982 werden ze voor het eerst gezien in optisch licht. In 1992 concludeerde men uit infraroodopnamen van de kogels dat ze iets te maken moesten hebben met een cluster van zware jonge sterren, die pasgeleden in de Orionnevel werd gevormd. De snelheid van de kogels is tot zo’n 400 km per seconde, duizend keer sneller dan de plaatselijke snelheid van het geluid. Het woord ‘kogel’ is lichtelijk misleidend, want één zo’n kogel is tien keer de omvang van de baan van Pluto. In de kop van de gaskogels is de kleur blauw, hetgeen het gevolg is van verhitting van ijzeratomen tot 5.000 °C  door de botsing met het omringende gas.

Zo krijg je een idee van de grootte van 't gefotografeerde gebied

Credit: M. Robberto/STScI and NOAO/AURA/NSF/Gemini Observatory (inset)

In de staart van de kogels is de temperatuur ongeveer 2.000 °C. De geschatte ouderdom van de kogels is minder dan 1.000 jaar, dus astronomisch gesproken zeer jong. Het Gemini-observatorium bestaat zoals de naam al doet vermoeden uit twee telescopen. De ene is de Gemini Zuid-telescoop in Chili en de andere is de Gemini Noord-telescoop op Hawaï. beiden hebben een spiegel van maar liefst 8 meter diameter en ze kunnen in optisch en infraroodlicht opnames maken. Een leuke animatie van de Gemini-telescoop is hier te bewonderen. Met de Gemini hebben ze de Orionnevel dus in detail waargenomen. Een dankbaar object dus, zowel voor de professionals als voor de amateurs. Bron: Gemini.

Share

Speak Your Mind

*