29 maart 2024

De paarse roos van Virgo

SN 2007af in NGC 5584

CREDIT: VLT/ESO/H. BOFFIN

Tot kort geleden was NGC 5584 één van de vele sterrenstelsels die deel uitmaken van de grote Virgocluster en was het een vrij onbekend object. Maar met het verschijnen van een zeer heldere supernova, die een prachtige manier door de Very Large Telescope van de ESO is vereeuwigd, is het stelsel in één klap bekend geworden. NGC 5584 is net als onze Melkweg een balkspiraalstelsel, gelegen op 75 miljoen lichtjaar afstand. Die eerste maart van dit jaar ontdekte de Japanse supernova-jager Koichi Itagaki met z’n 60 cm telescoop de supernova en die bleek de 32e ontdekte supernova van 2007 te zijn. Hij kreeg de naam SN 2007af. Op het moment van de ontdekking had de supernova een schijnbare helderheid van 15,4m en daarmee een factor 7 zwakker dan het sterrenstelsel waarin hij verscheen, NGC 5584 dus. Maar de dagen daarna steeg z’n helderheid tot 13,3m, da’s ook dezelfde factor helderder en daarmee werd die ene supernova net zo helder dus als een compleet sterrenstelsel! Op de foto genomen met de VLT op 16, 19 en 22 maart (het is dus een compositiefoto) zien we SN 2007af rechts van het centrum van NGC 5584. De ‘paarse roos van Virgo’ zoals de ESO de foto heeft gedoopt, laat de helderste supernova zien die dit jaar ontdekt is. Verder onderzoek heeft uitgewezen dat het gaat om een type Ia supernova, waarbij sprake is van een dubbelstersysteem met één compacte witte dwerg. Die explodeert als er vanaf de andere ster van het systeem, een gewone ster, genoeg materie op de witte dwerg is terechtgekomen om een kritische grens te overschrijden. Dan explodeert de hele boel en wordt de uitgestoten materie met een snelheid van pak ‘m beet 15.000 km per seconde de ruimte ingeslingerd. Het is trouwens niet de eerste supernova due in NGC 5584 is waargenomen, want in 1996 vond er ook al eentje plaats. Ook ontdekt door een Japanner! Het land van de rijzende zon heeft kennelijk iets met de paarse roos van Virgo! Bron: ESO.

Share

Speak Your Mind

*