28 maart 2024

Oppervlakte van Altair in beeld

Oppervlak van Altair

Credit: Zina Deretsky, National Science Foundation

Wie kent ‘m niet, de heldere ster Altair? Hoofdster van het sterrenbeeld Arend, alpha Aquilae (? Aql) [1]de naam Altair is Arabisch en staat voor ‘vliegende’, verwijzend naar ‘vliegende adelaar’, 15 lichtjaar verderop en met z’n magnitude van 0,77 één van de helderste sterren aan de hemel. Ook wie niet weet welke ster het is: je hebt ‘m vast ’s zomers gezien, want hij maakt deel uit van de bekende zomerdriehoek van sterren: Deneb, Wega en Altair. Afijn, van Altair hebben sterrenkundigen onlangs het oppervlakte goed in beeld gebracht. Altair is 1,7 keer zo zwaar als de Zon en heeft een hoge rotatiesnelheid van maar liefst 300 km per seconde aan de evenaar. In 10 uren heeft hij één aswenteling gemaakt, 2,8 rondjes in één aardse dag.  Door deze snelle rotatie is Altair behoorlijk afgeplat [2]Altair’s diameter bij de evenaar is 22% langer dan z’n rotatieas tussen de polen aan de polen, wat op de foto goed te zien is. De foto is het resultaat van de inzet van vier van de zes telescopen van Mount Wilson in Californië, die bestuurd werden door het Center for High Angular Resolution Astronomy (CHARA). Er werd gebruik gemaakt van adaptieve optiek, d.w.z. dat rekening wordt gehouden met trillingen in de aardse dampkring. Daardoor kan men een resolutie krijgen die 25 keer zo hoog is als van de Hubble ruimtetelescoop! De foto hierboven is wel enigzins door een artiest aangepast (gerenderd zoals ze dat zo mooi noemen). Sterrenkundigen hebben wel vaker het oppervlak van sterren in beeld gebracht, maar dat waren altijd reuzen en superreuzen, zoals Betelgeuze in Orion. Dit keer is een ster waargenomen die vergelijkbaar is met de Zon en da’s voor het eerst. Men hoopt op deze wijze ook Wega (α Lyrae) is beeld te krijgen. Bron: National Science Foundation. Even wat anders: vanavond houdt bij sterrenvereniging Christiaan Huygens lid Kees Kwakernaak een voordracht. Het gaat over computerprogramma’s die men gebruikt om verschijnselen te analyseren of na te bootsen (simuleren). Met deze lezing wil Kees duidelijk maken wat hiermee kan worden bereikt en welke grenzen er aan het maken van berekeningen liggen. Morgen vast en zeker een verslag.

Voetnoten

Voetnoten
1 de naam Altair is Arabisch en staat voor ‘vliegende’, verwijzend naar ‘vliegende adelaar’
2 Altair’s diameter bij de evenaar is 22% langer dan z’n rotatieas tussen de polen
Share

Speak Your Mind

*