29 maart 2024

COBE > WMAP > Planck

De gevoeligheid van de Planck in een grafiek

Credit: ESA/Planck Collaboration

Vrijdag refereerde Anne-Marie Weijmans aan de Planck-satelliet, die volgens verwachting  rond 31 juli 2008 door de europese ESA zal worden gelanceerd. In haar lezing over donkere materie ging het o.a. over de waarnemingen van de COBE-satelliet [1]Waarvoor Mather en Smoot in 2006 met de Nobelprijs voor de natuurkunde beloond zijn. en de WMAP-satelliet aan de kosmische microgolfachtergrondstraling. Ik zat vandaag tussen alle kranten door nog een stukje van die Planck-satelliet te lezen. Het interessante daarvan is dat deze niet alleen de temperatuursverschillen in die straling, restant van de oerknal, nog scherper zal waarnemen, maar ook dat hij de polarisatie daarin zal kunnen zien. In de CMB (cosmic background radiation) worden twee vormen van polarisatie onderscheiden:

  • De E-mode polarisatie: deze ontstaat door de zogenaamde Thomson-verstrooiing, die zo’n 380.000 jaar na de oerknal plaatsvond doordat de fotonen van de CMB werden verstrooid door geïoniseerd waterstof. Deze vorm van polarisatie is door de WMAP reeds waargenomen.
  • De B-mode polarisatie: deze ontstaat in de allereerste fractie van de oerknal door de kosmische inflatie en ze worden bepaald door de dichtheid van de zwaartekrachtsgolven.

Het klinkt allemaal best wel technisch (dat is ’t ook), maar het interessante is dat Planck gevoelig genoeg is om die B-mode polarisatie te kunnen zien. Weijmans had het er over dat met de WMAP de ‘vingerafdruk’ van het heelal is waargenomen. Maar da’s dus het plaatje zoals dat er 380.000 jaar na de oerknal uit zag. Met de B-mode polarisatie krijgen we een indruk van het heelal in de eerste seconde van het heelal! 😯 Kijk, da’s toch wel andere koek én rijp voor wel tien nobelprijzen. Er wachten ons mooie tijden! Bron: Wikipedia.

Voetnoten

Voetnoten
1 Waarvoor Mather en Smoot in 2006 met de Nobelprijs voor de natuurkunde beloond zijn.
Share

Speak Your Mind

*