28 maart 2024

Raadsel van kosmische straling opgelost

Raadsel van kosmische straling is opgelost.

Credit: Danish National Space Center

Bijna honderd jaar geleden werd voor het eerst kosmische straling [1]Kosmische straling is een verzamelnaam voor hoog-energetische straling die ons vanuit de ruimte bereikt. Onder deze straling bevinden zich geladen deeltjes, zoals protonen en kernen van helium en … Lees verder waargenomen, maar de oorsprong van deze straling was altijd een mysterie. Tot kortgeleden tenminste, want een internationaal team van wetenschappers is erin geslaagd om met behulp van het Pierre Auger Observatorium [2]Op de Pampa Amarilla aan de voet van de Andes staan op een oppervlak van 3000 km2 1.500 met water gevulde tanks. Die registreren de lawine van secundaire deeltjes. in Argentinië voor het eerst bronnen van kosmische straling te identificeren. De deeltjes met de allerhoogste energie uit het heelal die de aarde bereiken blijken uit de richting van superzware zwarte gaten te komen. Een probleem met die identificatie was altijd dat de deeltjes van de kosmische straling door botsingen met deeltjes in de atmosfeer een zogeheten air shower van secundaire deeltjes [3]Ook wel genoemd extended air shower (EAS). veroorzaakten. Die secundaire deeltjes worden op Aarde waargenomen, maar lastig is te bepalen waar de primaire deeltjes van de kosmische straling precies vandaan kwamen. Daar komt bij dat kosmische straling van relatief lagere energie een groot deel van de informatie over zijn oorspronkelijke richting verliest vanwege afbuiging in ons eigen melkwegstelsel. De extragalactische kosmische straling met ultrahoge energieën zoals die door het team is gemeten heeft veel minder last van deze verstoring. Hierdoor worden bronnen van kosmische straling zichtbaar. Uit de huidige data blijkt dat uit gebieden in het heelal met veel massa, zoals clusters van melkwegstels met superzware zwarte gaten, meer straling komt dan uit andere gebieden. Daarmee is voor het eerst laten zien dat zulke objecten deeltjes tot deze duizelingwekkende energie kunnen versnellen en daarmee de eerste bronnen van deze deeltjes zijn. Ook wordt hiermee de theorie over het versnellen van kosmische deeltjes bevestigd. Bij de waarnemingen is naast het Pierre Auger Observatorium ook gebruik gemaakt van de radiotelescoop LOFAR in Noord-Nederland. Bron: Scienceguide.

Voetnoten

Voetnoten
1 Kosmische straling is een verzamelnaam voor hoog-energetische straling die ons vanuit de ruimte bereikt. Onder deze straling bevinden zich geladen deeltjes, zoals protonen en kernen van helium en zwaardere elementen, maar ook hoog-energetische fotonen (?-straling) en neutrino’s. De energieën van deze deeltjes lopen uiteen van rond de 109 eV (elektronvolt) tot enkele malen 1020 eV.
2 Op de Pampa Amarilla aan de voet van de Andes staan op een oppervlak van 3000 km2 1.500 met water gevulde tanks. Die registreren de lawine van secundaire deeltjes.
3 Ook wel genoemd extended air shower (EAS).
Share

Speak Your Mind

*