28 maart 2024

Is er verband tussen de Elfstedentocht en de zonne-cyclus?

Reinier Paping bij de Elfstedentocht in 1963. Credit: Jac. de Nijs (ANEFO) – Wikipedia.

Gisteravond zat ik te lezen in het NS-blad Spoor, niet echt bekendstaand om z’n sterrenkundige inhoud, en daar stond een artikel in over de Elfstedentocht. Jan Oostenbrug, die voor ijsmeester doorgaat, werd daarin geciteerd en wel om z’n volgende mening: “De zonnevlekken op de zon zijn minimaal. Dat staat garant voor een strenge winter. En dus voor een Elfstedentocht!”. Aha, dacht ik direct, tijd voor een statistisch onderzoek. Even googelen leverde al gauw het resultaat op dat deze link tussen het oerhollandsefriese schaatsspektakel en het aantal zonnevlekken dat op de Zon te zien is, al door vele anderen is onderzocht en besproken. Zo heeft de historicus Fred Spier, verbonden aan het Instituut voor Interdisciplinaire Studies van de Universiteit van Amsterdam, in 2000 onderzoek gedaan naar dat verband en op 2 december 2000 publiceerde hij er een artikel over in de krant Trouw. Z’n conclusie is dat er een verband is en dat er geen Elfstedentochten zijn gehouden tijdens jaren waarin er meer dan vijftig vlekken op de zon te zien zijn. Hij heeft met NASA-gegevens over de zonnecyclus en gegevens van de Vereniging Friese Elfsteden, een grafiek gemaakt en daarin is goed te zien dat veel Elfstedentochten in de 20e eeuw in de buurt plaatsvinden van minima in de (elfjarige) zonnecyclus:

Verband tussen zonnevlek-minima en Elfstedentochten

Credit: Weerstation De Arend.

Volgens een lijst van de zonnecycli komt de 23e cyclus (gemeten sinds de start van de waarnemingen aan zonnevlekken in 1755) eind 2007 ten einde. Dat wil zeggen dat dan het minimum wordt bereikt en een volgende cyclus begint. Ik heb het verband in een tabel gegoten:

Datum elfstedentocht jaar/maand verwant zonne-minimum
2 januari 1909 geen
7 februari 1912 aug. 1913
27 januari 1917 geen
12 februari 1929 geen
16 december 1933 sept. 1933
30 januari 1940 geen
6 februari 1941 geen
22 januari 1942 geen
8 februari 1947 geen
3 februari 1954 april 1954
14 februari 1956 april 1954
18 januari 1963 okt. 1964
21 februari 1985 sept. 1986
26 februari 1986 sept. 1986
4 januari 1997 mei 1996

We zien dat met name in de tweede helft van de 20e eeuw alle Elfstedentochten samenvallen met minima in de zonnecyclus. Misschien dat door de één of andere oorzaak het verband tussen de zonnecycli en koude winters sterker is geworden. Grote kans daarom dat we in komende winter of die van 2009 de (16e) Elfstedentocht krijgen. Die voorspelling wordt ondersteund door de theorie van de in 1929 overleden weerkundige Cornelis Easton uit Dordrecht. Ah, Dordrecht, welk één wondermooie stad. Maar dit even terzijde. 🙂 Deze Easton ontdekte, dat de periode vanaf het jaar 760 gekenmerkt werd door 13 wintergolven van steeds 89 jaar. Zo’n wintergolf van 89 jaar is volgens Easton ook weer te verdelen in 4 fasen van 22,3 jaar met steeds een koude winter. Die 22,3 jarige cyclus zien we o.a. terug in de jaren 1940, 1963 en 1985, waarin strenge winters voorkwamen. Tellen we die 22,3 jaar op bij 1985, dan komen we op 2007,3. Mmmm, is komende winter de volgende in de cyclus van Easton? Laten we het rustig afwachten. Ik ga vast een fles Beerenburger kopen. 😉 Bron: Weerstation De Arend.

Share

Comments

  1. Als je het weer van de afgelopen dagen bekijkt, en wat er volgende week nog staan aan te komen, dan lijkt er wel iets van waarheid in dit verhaal te zitten! Laat ons hopen op een nieuwe editie van de Elfstedentocht…

  2. johan van der veen zegt

    het klimaat lijkt zich wat te herstellen volgens de pinkstergemeente is dat godsplan . Niet alles gaat als Godsplan ,maar betreffende het niet dumpen van hele oude diepvrieskisten en dergelijke kan dit wel op.

  3. Als je het weer van de afgelopen dagen bekijkt, en wat er volgende week nog staan aan te komen, dan lijkt er wel iets van waarheid in dit verhaal te zitten! Laat ons hopen op een nieuwe editie van de Elfstedentocht…

  4. johan van der veen zegt

    het klimaat lijkt zich wat te herstellen volgens de pinkstergemeente is dat godsplan . Niet alles gaat als Godsplan ,maar betreffende het niet dumpen van hele oude diepvrieskisten en dergelijke kan dit wel op.

  5. Zucht…

  6. johan van der veen zegt

    drie maal raden wie hier e-mailt. drs heemschut

  7. Leuk die vermeende toevalligheid.

    Meer info hierover zie http://www.knmi.nl/kenniscentrum/waarde_winterregels/index2.html

    Als we er een cyclus van 25 jaar van maken is er zelfs een grotere kans op een strenge winter.

  8. Maar over die 22 en een kwart jaar-cyclus lees ik daar: “De significantie lijkt me dus niet zo hoog als de schatting van Cor Schuurmans doet geloven, en er is geen basis om deze cyclus voor voorspellingen te gebruiken.” Het KNMI is dus niet zo’n voorstander van de toepassing van dergelijke cycli, is mijn indruk.

  9. het word een strenge winter met veel sneeuw en vorst het weerbeeld word nu al merkbaar in de alpen maar ook in nederland wand het is nu al 10 graden minder terweil het 18 tot 20 moet zijn let maar op eerst word het nog een beetje warmer en dan komt de winter

  10. Ter info, op http://logocom.be/technisch/opwarming/normal-grap… vind je een grafiek met een NORMALE Y-as ipv die getruceerde uit 'An unconvenient truth' waardoor je snel begrijpt dat het wel degelijk 'an unconvenient untruth' is).

    Op http://logocom.be/technisch/opwarming/1995-2020-s… vind je iets van de zonnevlekken.

    Groetjes, Jean Marc VAN BELLE, Bellegoed, Bellegem, Belgium

Laat een antwoord achter aan Joris Reactie annuleren

*