Onder het angstaanjagende geluid van het kraken van het dak van het verenigingsgebouw schetste gisteravond Edwin Mathlener bij Christiaan Huygens de sombere toekomst van ons zonnestelsel: een hittedood of een Big Rip. Op eerstgenoemde zullen we zo’n 10150 jaar moeten wachten en op de andere ‘slechts’ 50 miljard jaar. Waar kiezen we voor? 😉 Edwin’s presentatie betrof zoals duidelijk moge zijn niet enkel de toekomst van het zonnestelsel, maar in feite die van het gehele heelal. Sterker nog, hij begon z’n verhaal met de geschiedenis van het heelal, die op een mooie dag ergens 13,7 miljard jaar geleden startte [1]Zie m’n CV van het heelal voor de exacte data. Foutmarge voor de geschatte leeftijd van 13,73 miljard jaar door de WMAP is ± 120 miljoen jaar, oftewel 0,87%.. In een boeiende presentatie vertelde Edwin vervolgens hoe in dat heelal moleculaire wolken van gas en stof onder invloed van de zwaartekracht kunnen samentrekken en er sterren in kunnen ontstaan. Zware sterren, die in korte tijd hun massa verbranden en uiteindelijk na een supernova-explosie als neutronenster of zwart gat achterblijven, tot lichte sterren zoals onze Zon, die door hun rustige verbrandingstempo een levensduur van 10-12 miljard jaar hebben. Dat verbrandingstempo kan berekend worden aan de hand van de massa en lichtkracht van de Zon. Voor dat laatste had de sterrenkundige professor Marcel Minnaert, bekend van de serie De natuurkunde van ’t vrije veld, ooit een trucje: hou je hand bij een gloeilamp van 100 watt en houdt ‘m op die afstand dat de warmte van de lamp net zo warm is als de Zon ’s zomers aanvoelt. Probleem voor de studenten was alleen dat Minnaert de proef midden in de winter vertelde. 😀 Probeer dan maar eens te schatten hoe de Zon een half jaar later aanvoelt, aldus Edwin. Voorbeelden van moleculaire gas- en stofwolken zijn de Orionnevel en de Lagunenevel, waar de Huygensleden prachtige plaatjes van voorgeschoteld kregen. Onderwerpen die voor de pauze verder nog de revue passeerden waren o.a. het beroemde Herzsprung-Russeldiagram [2]Zie m’n blogje over de super-AGB’s waarin ik het kort over dat HR-diagram heb gehad., botsingen met andere sterrenstelsels (zoals de Melkweg met het Andromedastelsel M31) en de bewoonbare zone. Dat laatste slaat op de afstand tot de Zon waarin vloeibaar water kan voorkomen. Omdat de Zon langzaam steeds warmer wordt schuift die zone met de tijd naar buiten op en op een gegeven moment zal de Aarde buiten de zone vallen en zullen de oceanen verdampt zijn. 🙁 Wees gerust lieve lezers, dat moment is pas over 7,6 miljard jaar.
Credit: NASA
Afijn, om een kort verhaal lang te maken ging Edwin na de pauze vooral in op de toekomst van de Aarde. Daar kwamen we met name zaken tegen als ijstijden, mega-vulkaanuitbarstingen (Yellowstone-park), continentverschuivingen, broeikas-effect, etcetera. En zo eindigde hij z’n verhaal bij de twee scenario’s die momenteel populair zijn onder sterrenkundigen voor het einde van het heelal: die genoemde hittedood en de Big Rip. M’n serie over het einde van alles gaat ook over die onderwerpen, dus voor de details lees je die maar eventjes [3]zie over de uitleg van de Big Rip met name dit blogje.. Klinkt allemaal niet al te positief, maar volgens Edwin zijn toekomstige generaties wellicht in staat om de Aarde naar bewoonbare zones te verplaatsen en zodoende de levensduur te verlengen. En zo sloegen we allemaal een zucht van verlichting aan het einde van z’n prachtige verhaal.
Voetnoten
| ↑1 | Zie m’n CV van het heelal voor de exacte data. Foutmarge voor de geschatte leeftijd van 13,73 miljard jaar door de WMAP is ± 120 miljoen jaar, oftewel 0,87%. |
|---|---|
| ↑2 | Zie m’n blogje over de super-AGB’s waarin ik het kort over dat HR-diagram heb gehad. |
| ↑3 | zie over de uitleg van de Big Rip met name dit blogje. |
Speak Your Mind