28 maart 2024

Zéér jonge planeet ontdekt

Een kaart van de radiostraling van de ster HL Tau en omgeving. B zou de jongste planeet ooit ontdekt zijn

Credit: VLA/Pie Town antenna.

Britse wetenschappers hebben met behulp van de radiotelescopen van VLI en Merlin [1]De Very Large Array in New Mexico (VS) en het Multi-Element Radio Linked Interferometer Network van Jodrell Bank in het Verenigd Koninkrijk. buiten ons zonnestelsel een zéér jonge planeet ontdekt die mogelijk minder dan 2000 jaar oud is. 😯 Het zou daarmee de jongste planeet zijn die ooit is gezien. Toen onze Lieve Heer hier op deze aardkloot rondliep was de planeet wellicht nog een wolk stof. De op één na jongste planeet is tien miljoen jaar oud. De ‘babyplaneet’ werd gevonden bij de jonge ster HL Tau [2]Geschatte leeftijd 100.000 jaar. Kosmisch gezien net als de planeet zéér jong., 520 lichtjaar van ons verwijderd in het sterrenbeeld Stier (Taurus). Waarschijnlijk zal de babyplaneet uitgroeien tot een gasplaneet als Jupiter, maar dan wel een tikkie zwaarder: 14 Jupitermassa’s. Rond de ster HL Tau is door een team sterrenkundigen onder leiding van Jane Greaves (Universiteit van St. Andrews in Schotland) een stofschijf ontdekt en in die schijf heeft men een dichte klomp materie gevonden op een afstand van 65 AE [3]Astronomische Eenheden, de afstand Aarde-Zon. Zeg zo’n 149.000.000 km. van HL Tau. In de afbeelding is dat het wolkje bij de letter b. Voor planeetvorming bestaan twee modellen: het langzaam-groeien-model, waarbij planeten langzaam worden gevormd door aantrekkend materiaal, én het inklap-model, waarbij in een gas- en stofwolk plots verdichtingen ontstaan en daar massa opeenhoopt. De planeet om HL Tau is vermoedelijk op de laatste wijze ontstaan. Zo’n 1.600 jaar geleden werd HL Tau gepasseerd door een andere ster, XZ Tau geheten, en het zou kunnen zijn dat deze passage van invloed is geweest op de gravitationele instabiliteit van de stofschijf en dat daardoor de vorming van de planeet is versneld. Het zou trouwens ook kunnen zijn dat we niet met een planeet te maken hebben, maar met een bruine dwerg. Die optie kwam ook al aan de orde bij een andere opmerkelijke exoplaneet, namelijk die bij de ster AB Aurigae. Verder onderzoek moet nog uitwijzen waar we precies mee te maken krijgen. Mmmm, lijkt mij een goed argument om de deuren van Jodrell Bank open te houden! 😉 Bron: Space.NewScientist.com.

Voetnoten

Voetnoten
1 De Very Large Array in New Mexico (VS) en het Multi-Element Radio Linked Interferometer Network van Jodrell Bank in het Verenigd Koninkrijk.
2 Geschatte leeftijd 100.000 jaar. Kosmisch gezien net als de planeet zéér jong.
3 Astronomische Eenheden, de afstand Aarde-Zon. Zeg zo’n 149.000.000 km.
Share

Comments

  1. Gaaf artikel maar ik vraag me wel af of dit in de delta-quadrant ook kan.

  2. Geen idee. Laten we captain Kirk vragen.

Speak Your Mind

*