28 maart 2024

Nieuw type witte dwerg ontdekt

Dat is ‘ie dan: SDSS J142625.71+575218.3! Credit: Sloan Digital Sky Survey (SDSS) Collaboration

Drie sterrenkundigen van de Universiteit van Texas in Austin (VS), te weten Michael H. Montgomery, Kurtis A. Williams en student Steven DeGennaro, hebben niet alleen een nieuw type witte dwerg op theoretische gronden voorspeld, ze hebben de nieuwe variant óók nog eens daadwerkelijk waargenomen. Wat wil je als sterrenkundige nog meer: iets voorspellen en het daarna bevestigen. Het draait om de zogenaamde pulserende koolstof witte dwergen. Aangezien de meeste sterren als witte dwerg hun pensioen zullen uitzitten is studie van witte dwergen erg belangrijk. Onze zon zal ooit ook als witte dwerg eindigen. Witte dwergen zijn de compacte eindstadia van sterren met een massa tussen 0,5 en 1,5 zonmassa, die gepropt zit in een volume ter grootte van de Aarde. Tot vorig jaar dacht men dat er twee typen witte dwergen zijn: zij die een buitenlaag van waterstof hebben (80% van de witte dwergen) en zij wiens buitenlaag uit helium bestaat (de resterende 20%). Vorig jaar werd al een nieuwe variant ontdekt: de zogenaamde hete koolstof witte dwergen, die helemaal geen waterstof of helium bevatten. Dat was de eerste variant in de klassen van witte dwergen sinds 25 jaar. Montgomery ging vervolgens met z’n maatjes deze laatste soort witte dwergen onderzoeken op pulsaties, variaties in de lichtsterkte die het gevolg kunnen zijn van trillingen in het binnenste van de witte dwergen [1]Het onderzoek aan dergelijke trillingen vormt tegenwoordig een nieuwe tak van sterrenkunde: asteroseismologie! . Voor dergelijke pulsaties werd door het team een model opgesteld. En wat deed men vervolgens met behulp van de 2,1-meter Otto Struve Telescoop van het McDonald Observatorium? Zo’n pulserende koolstof witte dwerg ontdekken! Het draait om de ster genaamd SDSS J142625.71+575218.3 (onthouden die naam!), 800 lichtjaar ver weg in Grote Beer.

Credit: K. Williams/T. Jones/McDonald Observatory

De witte dwerg is aan de buitenkant zo’n 19.500 ºC heet en de pulsaties ontstaan vermoedelijk als geïoniseerde koolstofatomen in de buitenlagen door afkoeling in een neutrale toestand geraken. Hoe dat precies in z’n werk gaat is nog niet duidelijk, dus daar zullen Montgomery et al vast en zeker een vervolgstudie aan wijden. Bron: McDonald Observatorium.

Voetnoten

Voetnoten
1 Het onderzoek aan dergelijke trillingen vormt tegenwoordig een nieuwe tak van sterrenkunde: asteroseismologie!
Share

Speak Your Mind

*