29 maart 2024

Opsporing verzocht: witte dwerg is verdwenen!

Planetaire nevel SuWt 2, mist een witte dwerg

Credit: NASA, NOAO, H. Bond and K. Exter (STScI/AURA)

Werk aan de winkel voor Peter R. de Vries: er wordt een witte dwerg vermist! Even uitleggen. In onze Melkweg zijn zo’n 3.000 planetaire nevels bekend: de uitdijende gasschillen in de ruimte die uitgestoten zijn door sterren zoals onze Zon, die aan het einde van hun actieve leven hun buitenlagen wegblazen. Wat er daarna overblijft is een compacte kern, een witte dwerg. Een object zo groot als de Aarde, met de massa van de Zon. Die 3.000 planetaire nevels, waarvan we bekende exemplaren zoals de Ringnevel (M57) in Lier en de Halternevel (NGC 6853) in Het Vosje vast wel eens hebben gezien in de telescoop, hebben allemaal een witte dwerg in hun centrum. Behalve de planetaire nevel SuWt 2, in het sterrenbeeld Centaurus 6.500 lichtjaar van ons verwijderd! Daar hebben ze geen witte dwerg kunnen vinden, zelfs met de Hubble ruimtetelescoop niet. 😯 Er staan in die nevel (zie foto) wel twee sterren, die in vijf dagen een rondje om het gemeenschappelijk zwaartepunt draaien. Maar die sterren zijn niet heet genoeg om de planetaire nevel tot stralen te brengen. Met hun grote oppervlaktetemperatuur stralen witte dwergen ultraviolette straling uit en daardoor wordt de omringende gasschil tot stralen gebracht. Men vermoedt nu dat er ooit drie sterren bijeen hebben gestaan, waarvan eentje een grote rode reus was. Die was zo groot dat de twee andere sterren á¬n de buitenlagen van die reus bewogen. De snelheid van de twee kleinere sterren nam daardoor af en ze spiraliseerden langzaam naar elkaar toe. De rode reus blies vervolgens z’n buitenlagen weg en straalde daarbij ook een grote hoeveelheid UV-licht uit die de uitdijende gasschil deed oplichten. Van de reus bleef vervolgens een onbeduidende witte dwerg over, die zo klein is dat zelfs Hubble ‘m niet kan zien. Bron: Hubble.

Share

Speak Your Mind

*