29 maart 2024

Tussenmaatje zwarte gaten komt minder vaak voor

Omega Centauri

Credit: NASA/JPL-CALTECH/NOAO/AURA/NSF

Je hebt zwarte gaten in alle maten, variërend van de mini-zwarte gaatjes die lang geleden bij de oerknal ontstonden, via de stellaire zwarte gaten van enkele zonmassa’s tot de superzware zwarte gaten die resorteren in de centra van sterrenstelsels. Die laatste categorie kan exemplaren bevatten van vele miljoenen tot zelfs miljarden zonmassa’s. Je zou denken dat alle soorten en maten wel zo’n beetje even vaak voor moeten komen, maar uit onderzoek blijkt dat de zogenaamde intermediaire zwarte gaten, die qua gewicht tussen de stellaire en de superzware zwarte gaten in zitten, niet zo vaak voorkomen. Die tussenmaatjes, met een vermoedelijke massa tussen 1.000 en 10.000 zonmassa’s, zouden in theorie moeten voorkomen in de centra van bolvormige sterhopen. Op basis van onderzoek aan de bolhoop RZ2109 komt een groep sterrenkundigen onder leiding van Stephen Zepf (Michigan State University, East Lansing, VS) echter tot de conclusie dat er géén intermediair zwart gat in het centrum van die bolhoop zit. Met de telescoop van het W.M. Keck Observatorium op Mauna Kea in Hawaiï maakten ze een spectrum van RZ2109 en daaruit blijkt dat het zwarte gat hooguit zo’n tien zonmassa’s schoon aan de haak weegt. Op grond van de waarnemingen aan RZ2109, welke zo’n 50 miljoen lichtjaar verderop te vinden is, komen Zepf en collegae tot de conclusie dat ook andere bolhopen verschoond zullen zijn van de intermediaire zwarte gaten. Het zou kunnen dat dit type zwarte gaten wél voorkomt in dwergstelsels, zoals de Grote en Kleine Magelhaense Wolken, die ons eigen Melkwegstelsel begeleiden. Maar daar moet dan wel naar gezocht worden. Gisteren verscheen een artikel in The Astrophysical Journal Letters van Zepf et al over de waarnemingen aan RZ2109 en wie dat graag wil lezen moet hier maar eventjes kijken. Op de foto hierboven trouwens een plaatje van een andere, welbekende, bolhoop, Omega Centauri. RZ2109 kon ik even zo snel niet vinden. Bron: ScienceDaily.

Share

Speak Your Mind

*