29 maart 2024

Integral vindt bron straling Krabnevel

Polarisatie van de straling uit de Krabnevel

Credit: NASA/CXC/ASU/J. Hester et al.(for the Chandra image); NASA/HST/ASU/J. Hester et al. (for the Hubble image)

Op basis van 600 waarnemingen gemaakt met de Europese Integral satelliet, die gammastraling bekijkt, hebben sterrenkundigen ontdekt waar de hoge energiestraling van de beroemde Krabnevel precies vandaan komt. Deze nevel in het sterrenbeeld Stier (Taurus) is op 4 juli 1054 ontstaan na een krachtige supernova-explosie. Na die explosie bleef in het centrum een roterende neutronenster achter, een pulsar genaamd, die met zo’n 30 keer per seconde rond haar as draait. Die Krabpulsar, die een doorsnede van zo’n 10 km heeft, genereert zeer krachtige magneetvelden en die op haar beurt zorgen er voor dat gas en materie rondom de pulsar in bundels (‘jets’) vanaf de polen van de rotatieas de ruimte in slingeren. Op deze wijze worden vooral electronen naar relativistische snelheden versneld en krijgen ze enorme energieën. De vraag die sterrenkundigen bezighield was waar die versnelling van de electronen precies plaatsvond. Integral heeft dat nu ontdekt. Met Integral’s spectrometer (SPI) keek men naar de zogenaamde polarisatie van de gammastraling afkomstig van de Krabnevel, d.w.z de voorkeursrichting van de golflengte van die straling. Het bleek dat de polarisatie parallel is aan de rotatieas van de Krabpulsar. In de figuur hierboven zie je die polarisatierichting, waarvan de grijze gebieden de waarnemingsfout is. De plaats waar de versnelling plaatsvindt is dan ook zeer dicht bij de pulsar, daar waar de jets zijn. Er zijn theorieën die zeggen dat de gammastraling verderweg van de pulsar ontstaat, maar die kunnen na Integral’s waarnemingen in de prullebak. Een artikel over de waarnemingen met behulp van Integral aan de Krabnevel, uit de pen gevloeid door A.J.Dean (School of Physics and Astronomy) en collegae, verscheen vandaag in het wetenschappelijke tijdschrift Science. Zo en straks voor ’t eerst sinds maanden weer eens naar de sterrenclub. D’r schijnt ene Adrianus V een lezing te gaan geven. 😉 Bron: ESA.

Share

Comments

  1. Jammer dat de clou bij deze ontdekking niet wordt vermeld ( zie: http://www.soton.ac.uk/mediacentre/news/2008/aug/08_154.shtml )

    “The result also may have profound implications for fundamental physics. Some theories of quantum gravity have predicted that at very short distances a particular direction in space would be picked out, breaking Lorentz invariance. A consequence of this would be that the polarization vector of light would slowly rotate as it propagated through space. The Crab Nebula has a well known rotational axis and now the first measurements of the polarization of gamma-rays have been shown to be aligned with it and not rotated away from it. This very strictly limits non-Lorentz invariance.”

    Zelfs kwantummechanische processen kunnen niet verklaren waar de noodzakelijke hoeveelheid invallende materie vandaan komt die zorgen voor de zachte (gepolariseerde) gamma-straling.
    Alleen lijkt men hier te begrijpen dat er meer aan de hand is met de zwaartekracht als fysisch verschijnsel.

    Men zal ook ontdekken dat er geen noodzaak is voor accretie-schijven bij zwarte gaten.

    Krijgt Karl Raimund Popper toch gelijk.

  2. Heel veel succes toegewenst bij de lezing bij “Christiaan Huygens”.
    Helaas woon ik niet in de buurt van de vereniging.

    Moet wel heel bijzonder worden, het is tenslotte de “Golden Age” in de sterrenkunde.

  3. Hoi Hannes,

    Bedankt! Ik kom net terug van Huygens. Was allemaal erg leuk om daar een lezing te geven. Jan Brandt heeft z’n tomaten niet hoeven te gooien. 🙂

  4. O ja, nog even over de implicaties m.b.t. die Lorentz invariantie. Die worden niet in de ESA-bron genoemd, dus heb ik er ook geen melding van gemaakt. In kwam vanmiddag in vele ‘bronnen’ de melding tegen van de ontdekking van de gepolariseerde straling, maar ik heb er gewoon eentje van gekozen. Tsja, je kan niet alles even snel lezen, keuzes moet je soms maken.

Speak Your Mind

*