28 maart 2024

Supernova kan zonnestelsel hebben veroorzaakt

Simulatie van de vorming van het zonnestelsel

Simulatie van de vorming van het zonnestelsel. Credit: NAI’s Carnegie Institution of Washington

Al sinds de jaren zeventig hanteren sterrenkundigen het model dá t het zonnestelsel gevormd zou kunnen zijn nadat een nabije supernova met haar schokgolf ervoor zorgde dat de gas- en stofwolk gravitationeel ineen begon te storten, resulterend in een proto-zonnestelsel. Aanwijzingen daarvoor werden gevonden in de chemische samenstelling van meteorieten. Sterrenkundigen van het Carnegie Institution’s Department of Terrestrial Magnetism (DTM) hebben nu voor het eerst aangetoond dat dit model ook werkelijk zou kunnen zijn gebeurd. Onder leiding van Alan Boss werd met de computer een simulatie gemaakt van een scholgolf die door een wolk heen ging bestaande uit stof, water, kooldioxide en moleculair waterstof. Die scholgolf zorgde in eerste instantie voor een verhoging van de temperatuur in de wolk tot 1.000 Kelvin. Dat is te hoog om de wolk gravitationeel in te laten storten. Maar op basis van nieuwe inzichten in de hydrodynamica pasten de sterrenkundigen een aangepaste computercode genaamd FLASH2.5 toe en het resultaat was een temperatuursdaling in de wolk. En wat blijkt: 100.000 jaren na de passage van de schokgolf is de gas- en stofwolk 1.000 keer dichter geworden en na 160.000 jaren in het centrum zelfs één miljoen keer. Dat werd de proto-zon. Op de afbeelding hierboven een ‘still’ uit de simulatie. De chemische samenstelling van het proto-zonnestelsel komt overeen met de gevonden waarden in oude meteorieten. Daarbij speelt met name het isotoop Nikkel-60 een belangrijke rol, dat een vervalproduct is van IJzer-60. IJzer-60 ontstaat bij supernova-explosies. Kortom, voor het eerst is met de computer aangetoond dat het zonnestelsel met een soort van mini-Bang onstond. Bron: Carnegie.

Share

Speak Your Mind

*