28 maart 2024

Gravitatielens toont botsende sterrenstelsels

PSS J2322+1944

PSS J2322+1944. Credit: Riechers et al., NRAO/AUI/NSF

Sterrenkundigen hebben met behulp van de Very Large Array (VLA) radio telescoop een gravitatielens bestudeerd, die een botsing laat zien van twee sterrenstelsels op twaalf miljard lichtjaar afstand (z=4,12). Het licht [1]Dat licht wat men met de VLA bestudeerde was afkomstig van koolmonoxidewolken in PSS J2322+1944. van de botsende stelsels, welke tezamen PSS J2322+1944 worden genoemd, passeerde onderweg naar aarde een ander tussenliggend sterrenstelsel. Dat laatste stelsel fungeert daarmee als gravitatielens of zwaartekrachtslens. Omdat bron, lens en aarde exact op één lijn staan is in het geval van PSS J2322+1944 een Einsteinring te zien, waarbij het licht van PSS J2322+1944 door de zwaartekracht om het lens-sterrenstelsel heenbuigt (zie afbeelding hieronder). Het mooie is nu dat men in staat is om het ringvormige beeld met de computer weer om te toveren tot het oorspronkelijke beeld van PSS J2322+1944 (zie animatie rechts). Op de foto hierboven zie je rechts het ringbeeld en links het beeld hoe PSS J2322+1944 er echt uitziet. Het tussenliggende lens-sterrenstelsels is op de foto niet te zien, omdat diens straling buiten het radiobereik van de VLA viel.

Credit: Riechers et al., NRAO/AUI/NSF

Analyse van het oorspronkelijke beeld van PSS J2322+1944 laat zien dat er een gasreservoir van zo’n 16.000 lichtjaar aanwezig is, waarin stervorming plaatsvindt met een gigantische snelheid van zo’n 700 zonmassa’s per jaar [2]In ons Melkwegstelsel bedraagt die snelheid 3 á  4 zonmassa’s per jaar.. Ook heeft men ontdekt dat PSS J2322+1944 een superzwaar zwart gat moet bevatten. Dat bevindt zich niet exact in het midden van het gigantische gasreservoir, maar aan de rand ervan. Op grond daarvan concludeert men dat zich een botsing van twee sterrenstelsels in PSS J2322+1944 voordoet. Gisteren verscheen een artikel over de ontdekking in het vakblad The Astrophysical Journal. Voor de liefhebbers is dat artikel hier te lezen. Bron: NRAO.

PSS J2322+1944

Zo werkt de gravitatielens. Credit: Bill Saxton, NRAO/AUI/NSF

Voetnoten

Voetnoten
1 Dat licht wat men met de VLA bestudeerde was afkomstig van koolmonoxidewolken in PSS J2322+1944.
2 In ons Melkwegstelsel bedraagt die snelheid 3 á  4 zonmassa’s per jaar.
Share

Speak Your Mind

*