28 maart 2024

Wiebelende rotatieas Mars oorzaak klimaatveranderingen

Gesteentelagen op Mars

Gesteentelagen op Mars. Credit: Topography: Caltech; HiRISE Images: NASA/JPL/Univ. of Arizona

Onderzoekers van onder andere het California Institute of Technology (Caltech) hebben aanwijzingen gevonden voor cyclische klimaatveranderingen op de planeet Mars die het gevolg zijn van veranderingen in diens rotatieas. Het gaat om de zogenaamde Obliquiteit of axiale variatie, de verandering in de stand van de rotatieas, waarbij de hellingshoek of inclinatie (Engels: tilt) van de equator verandert ten opzichte van het omloopvlak, het vlak van Mars in de baan om de zon, de ecliptica [1]Een planeet met een rotatie-as loodrecht op het omloopvlak heeft een axiale variatie van 0°. Een planeet die een rotatie-as op het omloopvlak heeft, ongeveer zoals de planeet Uranus (98°), heeft … Lees verder. Op Aarde heeft de obliquiteit, waarbij de aardas met een periode van 41.000 jaar wisselt tussen 22,1 en 24,5°, in het verleden ook gezorgd voor langdurige veranderingen in het klimaat. Op Mars werden door de onderzoekers vier kraters in het Arabia Terra gebied nauwkeurig onderzocht met behulp van topografische kaarten in stereo (zie afbeelding), die waren gemaakt met NASA’s Mars Reconnaissance Orbiter. Zij ontdekten daarbij verschillende lagen in het gesteente van de kraters, die in grootte variëren van enkele meters tot tientallen meters. Voor één van de vier kraters, de Becquerel krater, denkt men dat de lagen ontstaan zijn door cyclische klimaatveranderingen met periodes van 100.000 jaar. In diezelfde krater is ook een klimaatcyclus van 1 miljoen jaar ontdekt, waarbij de tiende laag telkens qua eigenschappen terugkeert. Dat tienlagen-patroon herhaalt zich wel tien keer in de Becquerel krater. De obliquiteit van Mars is niet zo sterk als die van de Aarde: over een periode van zo’n 100.000 jaar wisselt de rotatieas enkele tienden van een graad. Maar het onderzoeksteam, dat onder leiding stond van Kevin Lewis en Oded Aharonson, denkt dat deze wiebel wel verantwoordelijk is voor de gesteentelagen en daarmee voor de cyclische klimaatsveranderingen. Bron: Science Daily.

Voetnoten

Voetnoten
1 Een planeet met een rotatie-as loodrecht op het omloopvlak heeft een axiale variatie van 0°. Een planeet die een rotatie-as op het omloopvlak heeft, ongeveer zoals de planeet Uranus (98°), heeft een axiale variatie van 90. Je moet obliquiteit niet verwarren met de precessie of excentriciteit. Dat zijn weer andere wiebels.
Share

Speak Your Mind

*