28 maart 2024

Voor ’t eerst één enkel electron gefilmd

Een enkel electron

Een enkel electron. Credit: Johan Mauritsson (Lund Universiteit in Zweden) et al.

Voor het eerst zijn natuurkundigen erin geslaagd om één enkel electron te filmen. Via een stoot UV-licht werd een electron uit z’n baan rondom de atoomkern geslingerd. Normaal gesproken beweegt een electron te snel om te kunnen filmen, gelet alleen al op het feit dat een electron er 150 attoseconden over doet om één rondje om de kern van een waterstofatoom te maken. Een attoseconde is ééntriljoenste van een seconde [1]Voor de duidelijkheid: in één seconde passen ongeveer net zoveel attoseconden als er seconden in de leeftijd van het heelal, zijnde 13,7 miljard jaar, passen! 😯 ., dus da’s zéér kort. Met behulp van kortstondige laserpulsen is men in staat een soort van stroboscoop te maken en daarmee de electronen te filmen. Iedere puls duurt één attoseconde. Het electron werd gefilmd door Johan Mauritsson (Lund Universiteit in Zweden) en z’n collegae. In de video ‘rijdt’ het electron als het ware mee met een lichtgolf. Bedenk dat een electron in de quantum-mechanica als deeltje én tegelijkertijd als golf wordt beschouwd. De beelden zijn een triljoen (1018) keer vertraagd om het zichtbaar te maken voor ons. Ik vraag mij wel af  in hoeverre het filmen van een electron wordt beperkt door het onzekerheidsprincipe van Heisenberg. Deze stelt dat er altijd een bepaalde mate van onzekerheid zit in hetgeen we meten aan een deeltje. Weten we de exacte lokatie, dan weten we minder over de impuls, en andersom. Een gefilmd electron moet dus een niet bekende impuls hebben, dat kan niet anders. Nou ja, whatever, een knap staaltje werk in ieder geval. Bron: Discover Magazine.

Voetnoten

Voetnoten
1 Voor de duidelijkheid: in één seconde passen ongeveer net zoveel attoseconden als er seconden in de leeftijd van het heelal, zijnde 13,7 miljard jaar, passen! 😯 .
Share

Comments

  1. Jan Brandt zegt

    Eh…..volgens mij heb jij gisteravond tijdens de "kerst-schrok" echt veel te diep in het glasje gekeken..want…eh…zag ik nu zo-even werkelijk digitale sneeuwvlokjezzz over mijn beeldschermpje dwarrelen???….AAAAAARRRRRGGGHHHH!!!!!!
    Het onzekerheidsprincipe van heisenberg??…Ik maak mij nu eerder veel meer zorgen over het "onzekerheidsprincipe van Arie"……Watvoor "Mafs" gaat ie nu weer over ons arm klootjezzvolk uitstorten…..zucht, het zijn inderdaad "de donkere (materie?) dagen voor kerst!

    desalniettemin, Allen nog een prettige tweede kerstdag toegewenst.

    JB, lichtelijk geschokt

  2. Ja, leuk hè die sneeuwvlokjes. En ook zo origineel. Da's nog niet alles: Nieuwjaarsnacht schieten er misschien vuurpijlen uit je scherm. 🙂

Speak Your Mind

*