Zijn fossielen van oermagnetisme ontdekt?

Een team sterrenkundigen onder leiding van Claude Catala (Observatorium van Parijs) is er wellicht in geslaagd om een soort overblijfsel te vinden van magnetische velden die stammen uit de tijd van de oerknal, 13,7 miljard jaar terug in de tijd. Dat kunstje flikten ze door de voorlopers te bekijken van A/B sterren, die gelegen zijn op de hoofdreeks van het Hertzsprung-Russeldiagram. A/B-sterren zijn zeer hete sterren ^[1]A-sterren hebben een oppervlaktetemperatuur tussen 7.500 en 10.000 K, B-sterren zijn met 10.500 tot 28.000 K nog heter., waarvan een klein gedeelte een zeer sterk magnetisch veld heeft. Voor het ontstaan van die magnetische velden bestaan twee modellen. Het ene model zegt dat de rotatie van de ster als een soort dynamo het magnetisme opwekt, het andere model zegt dat de ster het magnetisme als het ware geërfd heeft van het magnetisme dat in de wolk zat waaruit de ster ontstaan is. Catala en haar collegae keken niet naar de magnetische varianten van de A/B sterren, maar naar de voorlopers daarvan, de zogenaamde HAeBe sterren, welke afkorting staat voor voor H = Herbig (ontdekker)-objecten met een A– of B-spectrum met emissielijnen. Snappie? Die HAeBe sterren zijn nog in een stadium van gas en stof dat onder invloed van de zwaartekracht aan het ineenstorten is. Met behulp van een telescoop op Mauna Kea in Hawaï kon men voor het eerst het splitsen van de spectraallijnen in het spectrum van HAeBe sterren waarnemen. Dat splitsen noemt men het Zeeman-effect, hetgeen lang geleden is ontdekt door onze landgenoot Pieter Zeeman (zie afbeelding). Het houdt in dat spectraallijnen van een atoom zich opsplitsen bij de aanwezigheid van een sterk magnetisch veld. Catala et al ontdekten dat de HAeBe sterren magnetische velden tot een sterkte van een paar honderd tesla hebben. Het dynamomodel is niet in staat dergelijke sterktes bij deze protosterren te verklaren. De HAeBe sterren zijn gewoonweg te jong om door rotatie tot zulke magnetische velden te komen. Blijft dus over het magnetisme dat aanwezig was in de gas- en stofwolken, waaruit de HAeBe sterren zijn ontstaan. Van dat magnetisme heeft men het vermoeden dat het wel eens kan dateren uit de tijd van de oerknal, al is daar geen zekerheid over. Daar zal vast en zeker weer één of ander vervolgonderzoekje uitrollen. 😉 Bron: New Scientists.