28 maart 2024

Schil van stervende ster gefotografeerd

T Leporis

T Leporis. Credit: ESO/J.-B. Le Bouquin et al.

T Leporis is een stervende ster, 500 lichjaar van ons verwijderd in het sterrenbeeld Haas (Lepus). De ster leek ooit op onze Zon, maar sinds de waterstof in z’n centrum op is is de kern aan het imkrimpen en heter aan het worden. Nu wordt in dat centrum helium middels kernfusie omgezet in koolstof, hetgeen uiteindelijk een witte dwerg op zal leveren, de pensioenfase van een ster. De energieproductie van de kern is een stuk groter geworden en die energie wordt door de buitenlagen geabsorbeerd. Gevolg: de buitenlagen zetten uit en de ster wordt een rode reus. Die buitenlagen van een rode reus zijn prachtig in beeld gebracht door een Frans team sterrenkundigen onder leiding van Jean-Baptiste Le Bouquin met behulp van ESO’s Very Large Telescope Interferometer (VLTI). Daarbij combineert men middels interferometrie vier afzonderlijke 1,8 meter telescopen tot één grote telescoop met een scheidend vermogen gelijk is aan dat van een 100 meter telescoop. 😯 Anders gezegd: de VLTI levert een scheidend vermogen op dat 15 keer scherper is dan dat van de Hubble ruimtetelescoop. Nog anders gezegd: een object vier meter in doorsnede op de Maan zou met de VLTI kunnen worden waargenomen. De afbeelding van T Leporis, hierboven te zien, toont de uitdijende schil. ter vergelijking is de baan van de Aarde om de Zon erboven gezet, om aan te geven hoe groot T Leporis wel niet is. Honderd keer de diameter van de Zon ongeveer. T Leporis is ook een veranderlijke ster van het type Mira, langperiodieke veranderlijken die erg veel materie uitstoten. Dat levert een soort ui-model op bestaande uit verschillende schillen. De buitenste schil op de foto hierboven is dan ook echt, geen artefact van de fotocamera. De ESO heeft een mooi filmpje gemaakt waarin ingezoomd wordt op T Leporis, welke een stukje onder Orion te vinden is. Phil Plait was zo vriendelijk om dat filmpje in een YouTube-filmpje te gieten:

Bron: ESO + Bad Astronomy Blog.

Share

Comments

  1. A.Westendorp zegt

    Beste vriend,

    Waar kan ik het 12000 jaar oude sterrenbeeld van de LEPUS configuratie vinden ?

  2. Beste lezer, geen idee hoe oud het sterrenbeeld is, maar ik weet wel dat het niet vanuit Nederland zichtbaar is. Meer info vind je hier: http://nl.wikipedia.org/wiki/Haas_(sterrenbeeld)

Speak Your Mind

*