28 maart 2024

Turbulentie speelt rol bij vorming zware sterren

Wolken waarin sterren ontstaan

Wolken waarin sterren ontstaan. Credit: NASA/ESA.

Grosso modo kunnen we sterren in twee categorieën indelen: de categorie normaal, dat wil zeggen de sterren die op onze Zon lijken, en de categorie zwaargewicht, de sterren die veel meer massa bezitten. Hoe sterren ontstaan is ook bekend: uit interstellaire gas- en stofwolken, die langzaam samentrekken en dan heter worden tot het moment dat in het centrum kernfusie mogelijk is. Ná­et bekend is echter de essentiële vraag: waarom is de ene ster normaal en de ander zwaar? Door waarnemingen aan samentrekkende gas- en stofwolken heeft men ontdekt dat ‘normaal gesproken’ de gravitatiekracht de massieve wolken in fragmenten verdeeld, in kleinere wolken. De gravitationele contractie, samentrekking, is dan niet gefocust op één centrum, maar op meerdere centra. Gevolg: een hele serie normale sterren á la de Zon. Er moet dus één of ander mechanisme bestaan waardoor verhinderd wordt dat de fragmentatie plaatsvindt. Tot nu toe waren er twee kandidaat-mechanismen: thermische druk en turbulentie. Bij de eerste is de straling van de proto-sterren zo sterk dat de gravitatiekracht wordt overwonnen en fragmentatie wordt voorkomen. Turbulentie ontstaat door schokgolven die door de spiraalarmen van sterrenstelsels worden veroorzaakt of door nabije supernova of sterrenwind van andere massieve sterren. Tot nu toe dacht men altijd dat de thermische druk dé kandidaat was om fragmentatie tegen te gaan en massieve sterren te vormen. Maar onderzoek aan twee stervormingsgebieden in het sterrenbeeld Serpens Cauda door Qizhou Zhang (Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics in Cambridge, Massachussets) en z’n team toont aan dat turbulentie meer van invloed is. Zhang et al keken naar de twee ‘cocoons’  met behulp van The Submillimeter Array (SMA) op Mauna Kea, Hawaï, waarmee gekeken wordt naar golflengtes van 0,3 tot 1.7 millimeter. Da’s het gebied van het electromagnetisch spectrum waarin zeer jonge sterren straling uitzenden. Uitkomst van de waarnemingen was dat turbulentie een grotere rol speelt in het tegengaan van de fragmentatie dan de thermische druk van de jonge sterren. Turbulent wereldje hebben die sterren. 😀 Bron: Space.com.

Share

Speak Your Mind

*