29 maart 2024

Ook planetoïden verkleuren door de Zon

Planetoiden verkleuren door de Zon

Credit: ESO/M. Martins

Met het heerlijk weertje van de laatste tijd zie je al regelmatig mensen zonnen op balkon of in de tuin en een bruin kleurtje krijgen. Verkleuren door de Zon schijnt niet uitsluitend voorbehouden te zijn aan mensen, want onderzoek van een groep sterrenkundigen onder leiding van Pierre Vernazza heeft laten zien dat ook planetoïden kunnen verkleuren onder invloed van zonlicht. Alleen duidt een grijze kleur bij planetoïden op een jonge leeftijd en rood op een oude leeftijd. De sterrenkundigen keken met diverse telescopen naar planetoïden, onder andere met ESO’s New Technology Telescope op La Silla en de Very Large Telescope op Paranal, beiden in Chili. Het was sterrenkundigen al eerder opgevallen dat planetoïden, de rotsblokken die vooral voorkomen tussen de banen van Mars en Jupiter, niet altijd hetzelfde uiterlijk hebben. De kleur kan variëren van grijs tot bruin-rood en het reliëf loopt uiteen van glad tot pokdalig. Het onderzoek van Vernazza et al leverde op dat jonge planetoïden al binnen een miljoen jaar kunnen verkleuren door het zonlicht. Planetoïden kunnen ontstaan als grote planetoïden door bijvoorbeeld een botsing  uiteenvallen in kleinere brokstukken (zoals je links op de afbeelding ziet). Door naar hun baanelementen te kijken kan men zien welke planetoïden zogenaamde families vormen, die allemaal dezelfde origine hebben. De verkleuring van de buitenkant van de planetoïden is het gevolg van de bestraling door geladen deeltjes – vooral ionen – van de Zon. Na een miljoen jaar gaat het verweringsproces een stuk trager, hetgeen vermoedelijk komt doordat dan andere processen belangrijker worden voor de buitenkant van de planetoïden, zoals de inslagen van micrometeorieten. Opmerkelijk is ook dat men oudere aardscheerders heeft ontdekt, planetoïden die dichtbij de Aarde kunnen komen, die toch vrij grijs zijn en  jong lijken te zijn. Vernazza en z’n collegae denken dat deze planetoïden hun jonge uiterlijk behouden doordat ze tijdens zo’n scheervlucht als gevolg van getijdekrachten tijdelijk worden ‘opgeschud’ en vers bodemmateriaal naar het oppervlak komt. Vandaag verscheen in het Engelse vakblad Nature een artikel over de verkleuring van planetoïden door de Zon. Bron: ESO + NRC-Handelsblad, 23 april 2009.

Share

Speak Your Mind

*