29 maart 2024

Stephan’s Quintet op ramkoers

Stephan's Quintet

Credit: X-ray (NASA/CXC/CfA/E.O’Sullivan); Optical (Canada-France-Hawaii-Telescope/Coelum)

Zie hier een prachtige foto van het beroemde kwintet sterrenstelsels, Stephan’s Quintet [1]Genoemd naar ူdouard Stephan, die de sterrenstelsels in 1877 ontdekte. in het sterrenbeeld Pegasus. Vier sterrenstelsels, genaamd NGC 7317, NGC 7318a, NGC 7318b en NGC 7319 [2]Als je wilt weten wélk sterrenstelsel wáár te vinden is moet je even deze gelabelde versie bekijken. die elkaar in een gravitationele verstrengeling houden plús het blauwe voorgrondstelsel NGC 7320, dat fysiek niets van doen heeft met het kwartet. Van Stephan’s Quintet kennen we al vele foto’s, maar die zijn meestal optisch. Dit keer hebben we een combinatie van de vijf sterrenstelsels in optisch licht (door de Canada-France-Hawaii Telescope, CFHT) en röntgenlicht (door NASA’s Chandra). Dat blauwe licht in het centrum van de sterrenstelsels is gloeiend heet gas dat röntgenstraling uitzendt en dat veroorzaakt wordt door de botsing die gaande is tussen die stelsels. Met name het (kleine) sterrenstelsel NGC 7318b, welke met een snelheid van ruim 3 miljoen km per uur door de kern van Stephan’s Quintet raast, ligt op ramkoers. Naast deze botsing zijn er ook supernovae, enorme sterrenwinden en zware dubbelstersystemen die de nodige röntgenstraling veroorzaken en die als een reusachtige röntgenhalo rondom Stephan’s Quintet hangt. Die halo – niet op de foto te zien – is eerder aangetoond door de Europese röntgensatelliet XMM-Newton. Door z’n relatief nabije afstand, slechts 280 miljoen km lichtjaar, is Stephan’s Quintet een dankbaar object voor sterrenstelsels om te bestuderen en te kijken welke processen gaande zijn in zo’n interactief systeem. De foto van Chandra en CFHT is daar een mooi resultaat van. Bron: Chandra.

Voetnoten

Voetnoten
1 Genoemd naar ူdouard Stephan, die de sterrenstelsels in 1877 ontdekte.
2 Als je wilt weten wélk sterrenstelsel wáár te vinden is moet je even deze gelabelde versie bekijken.
Share

Comments

  1. Fevers zegt

    280 miljoen km is wel erg dichtbij:), niet waar?

  2. Je hebt helemaal gelijk. Ik zal 't effe aanpassen. Thanx, fevers.

Speak Your Mind

*