De BOSS-jacht op de oerknal is begonnen

In de nacht van 14 op 15 september is in de bergen van Sacramento in New Mexico (VS) de jacht begonnen van BOSS op de oerknal. BOSS, de zogenaamde Baryon Oscillation Spectroscopic Survey, is een speurtocht waarbij vijf jaar lang aan 1,4 miljoen sterrenstelsels en 870.000 quasars waarnemingen worden verricht. Dat gebeurt met een uitgebreide versie van de 2,5-meter telescoop van het Apache Point Observatory in New Mexico, de telescoop die aan de basis staat van de beroemde SDSS-catalogi – en waaruit ook de Galaxy Zoo put. BOSS is zelf weer één van de vier onderdelen van SDSS-III, dus je kan wel nagaan dat die telescoop de komende jaren overwerk moet verrichten. In de data van de waarnemingen van de sterrenstelsels en quasars hopen de sterrenkudigen informatie te verkrijgen over de zogenaamde baryon acoustic oscillations (BAO’s),  drukgolven die in het allereerste begin van het heelal voorkwamen en die gebieden met verschillende dichtheden in de (donkere) materie creeërden. Die gebieden zijn nu nog zichtbaar in de vorm van temperatuursverschillen in de kosmische microgolf-achtergrondstraling. Door bestudering van de BAO’s hoopt men de evolutie van het heelal te kunnen achterhalen én de exacte rol daarin van zowel de donkere materie als de donkere energie. Kortom, een behoorlijk ambitieus programma, waar we over vijf jaar de uitslagen van hopen te horen. Nou, eerder mag ook wel hoor. 🙂 Op de afbeelding hierboven zie je een infrarood-spectrum van quasar SDSS J221602.32 +005826.5 (‘Oooohhhh jjaaa, die quasar!’), de quasar die de eer had een van de eersten van die 870.000 quasars te zijn. Bron: Lawrence Berkeley National Laboratory.