28 maart 2024

Neutronenster Cas A heeft dunne koolstofatmosfeer

Cas A in het midden van een supernovarestant

Cas A in het midden van een supernovarestant. Credit: X-ray: NASA/CXC/Southampton/W. Ho et al.; Illustration: NASA/CXC/M.Weiss

Met behulp van NASA’s röntgensatelliet Chandra heeft men ontdekt dat de neutronenster Cassiopeia A – het overblijfsel van een supernova dat kortweg Cas A wordt genoemd – een dunne atmosfeer van koolstof heeft. Een zéér dunne atmosfeer mag ik wel stellen, want met een dikte van 10 cm zou zelfs een mier zich daar onbehaaglijk voelen, even afgezien van de plaatselijke zwaartekracht die honder miljard keer sterker is dan hier op Aarde. Het is vermoedelijk vanwege die atmosfeer dat we van Cas A, 10.000 lichtjaar ver weg gelegen, geen röntgenpulsen zien, zoals bij andere neutronensterren wel het geval is. Uit berekeningen blijkt namelijk dat bij neutronensterren mét zo’n atmosfeer de lokale plekken waar röntgenstraling wordt geproduceerd als ’t ware uitsmeren over het gehele oppervlak. En door de snelle rotatie vallen die uitgesmeerde röntgenpulsen helemaal niet  meer op. Het woord atmosfeer moet je overigens in het geval van Cas A met een korreltje koolstof eh… zout nemen hoor. Niet alleen vanwege die dikte van slechts 10 cm, maar ook omdat de dichtheid ervan gelijk is aan die van diamant en de druk tien keer hoger is dan in het centrum van de Aarde. Oeps, hoezo extreem. Oh ja nog iets, de temperatuur van die atmosfeer is tien miljoen graden. 😯 Onder de atmosfeer van Cas A zit een kleine schil van ijzer en daaronder zit de korst van de neutronenster, zoals je in onderstaande animatie kan zien. Daarnaast de aardse atmosfeer, die een een tikkeltje levensvriendelijker is. Bron: Chandra.

dwarsdoorsnede van Cas A

X-ray: NASA/CXC/Southampton/W. Ho et al.; Illustration: NASA/CXC/M.Weiss

Share

Speak Your Mind

*