29 maart 2024

Het beroemdste dubbelstersysteem is uitgebreid

Alcor A en B

Alcor A en B. Credit: Project 1640/AMNH and Digital Universe Atlas

In het sterrenbeeld Grote Beer (Ursa Major) bevindt zich de beroemde dubbelster Alcor en Mizar. Wie kent ze niet? Mizar is de helderste van de twee (2,27m, Alcor is 4m) en al sinds de oudheid staan deze twee sterren als dubbelster te boek, dat wil zeggen dat ze bij elkaar horen. Da’s in het geval van Alcor en Mizar schijnbaar en niet fysiek (ze draaien geen rondjes om elkaar), al maken ze wel deel uit van dezelfde groep sterren, de zogenaamde Siriusgroep [1]Die allemaal ongeveer 500 miljoen jaar geleden uit een interstellaire gas- en stofwolk zijn ontstaan. die dezelfde beweging in het melkwegstelsel maakt. Met de uitvinding van de telescoop en spectroscoop is gebleken dat het Alcor-Mizar systeem nog meer leden kent: Mizar bestaat in feite uit vier sterren: de visueel zichtbare sterren Mizar A en Mizar B en die bestaan op hun beurt weer ieder uit twee spectroscopische dubbelsterren [2]Dat wil zeggen dat ze visueel niet zichtbaar zijn. Maar uit de dubbele lijnen in het spectrogram blijkt wel dat ze een (onzichtbare) partner  hebben.. Vier sterren van Mizar en eentje van Alcor maakt dus vijf sterren in totaal. Maar wat blijkt nu: ook Alcor is dubbel! 😯 Onderzoek van sterrenkundigen in het kader van Project 1640 heeft aan het licht gebracht – letterlijk dus – dat Alcor bestaat uit een A- en een B-component. Zij maakten daarbij gebruik van een nieuwe techniek, waarbij gekeken wordt naar de zogenaamde common parallactic motion. Alcor A en B liggen zo’n 80 lichtjaar verwijderd van de aarde en ze draaien in 90 jaar een rondje om elkaars gemeenschappelijke zwaartepunt. Alcor B blijkt een rode dwerg te zijn, die vier keer zo licht is als de Zon. Het is wel opmerkelijk dat anno 2009 een dergelijke ontdekking nog wordt gedaan. Mmmmm, ik ga vanavond eens naar een andere beroemde dubbelster turen, Albireo (β Cygnus) Bron: Eurekalert.

Voetnoten

Voetnoten
1 Die allemaal ongeveer 500 miljoen jaar geleden uit een interstellaire gas- en stofwolk zijn ontstaan.
2 Dat wil zeggen dat ze visueel niet zichtbaar zijn. Maar uit de dubbele lijnen in het spectrogram blijkt wel dat ze een (onzichtbare) partner  hebben.
Share

Speak Your Mind

*