29 maart 2024

Quarksterren kunnen wel eens gróter zijn dan neutronensterren

Klopt deze vergelijking? Credit: D. Berry / Chandra X-ray Center.

Al enkele jaren speculeert men over een compact exotisch object, dat qua dichtheid zou zitten tussen neutronensterren en zwarte gaten: de zogenaamde quarksterren. In neutronensterren zijn de protonen en electronen samengegaan en blijven de neutronen over, samengeperst in een bolletje van ongeveer 10 km doorsnede en met een supercompacte dichtheid van zo’n 5×1017 kg/m3. Sommige theorieën voorspellen dat de kern van een neutronenster in enkele gevallen kan bestaan uit losse quarks, de deeltjes waaruit protonen en neutronen bestaan. Men spreekt ook wel van vreemde quarkmaterie, waar dergelijke bizarre objecten uit zouden bestaan. Er zijn al enkele kandidaten waargenomen van quarksterren, namelijk RX J1856.5-37543C58 en  XTE J1739-285, maar da’s allemaal onbevestigd. Probleem is dat men niet weet hoe zwaar quarksterren precies zijn. In eerste instantie dacht men dat neutronensterren zwaarder dan 2 zonmassa’s puur uit neutronen moeten bestaan en géén kern hebben van vreemde quarkmaterie. Maar recent onderzoek van enkele natuurkundigen [1]Aleksi Vuorinen, Aleksi Kurkela en Paul Romatschke, allen van verschillende universiteiten. heeft laten zien dat het omgekeerde het geval zou kunnen zijn: dat quarksterren juist zwáárder zijn dan neutronensterren, tot 2,5 zonmassa’s toe. Welke straal daarbij hoort is niet bekend, dus of quarksterren kleiner zijn dan neutronensterren, zoals in bovenstaande vergelijking met de Grand Canyon erbij, is niet bekend. Als het klopt van die massa moeten neutronensterren met een massa van 2 zonmassa en meer nog eens goed worden onderzocht, want de kans bestaat dat het in werkelijkheid quarksterren zijn. Van genoemde kandidaten is alleen de massa bekend van RX J1856.5-3754, namelijk 0,9 zonmassa. Mmmm, te licht bevonden voor een quarkster. Sluit ook aan bij een ander argument dat dit object toch geen quarkster is. Andere kandidaat-quarksterren moeten ze maar nauwkeurig op een weegschaaltje meten. 🙂 Bron: Physics World.

Voetnoten

Voetnoten
1 Aleksi Vuorinen, Aleksi Kurkela en Paul Romatschke, allen van verschillende universiteiten.
Share

Speak Your Mind

*