28 maart 2024

Chandra ziet kosmische kop met twee staarten

Credit: X-ray: NASA/CXC/UVa/M. Sun, et al; H-alpha/Optical: SOAR (UVa/NOAO/UNC/CNPq-Brazil)/M.Sun et al.

Met Chandra, de röntgensatelliet van de NASA, hebben sterrenkundigen ESO 137-001 in röntgenlicht gefotografeerd. Da’s een sterrenstelsel 220 miljoen lichtjaar van ons verwijderd, dat bezig is in een soort van kosmische duikvlucht naar het centrum van Abell 3627, een cluster van sterrenstelsels. In ESO 137-001 zelf bevindt zich veel koud waterstofgas, enkele tientallen graden boven het absolute nulpunt. Maar het centrum van Abell 3627 zit vol superheet gas van pak ‘m beet honderd miljoen graden, dus dat scheelt een stukkie. Gevolg: het koude gas van ESO 137-001 wordt verhit en vormt als een gigantische komeetstaart een spoor van heet gas, wel 270.000 lichtjaar in lengte. Sterker nog: er zijn twee van die sporen ontdekt, die van de kern van Abell 3627 afwijzen. Beiden ontspringen waarschijnlijk uit de spiraalarmen van ESO 137-001, die je zelf in de kop van de staart ziet. Het blauwe op de foto is het röntgenlicht van die twee staarten, de rood-gele kop is in optisch licht gefotografeerd met de Southern Astrophysical Research (SOAR) Telescoop in Chili. Verder onderzoek aan het H-alpha licht (afkomstig van waterstofgas) uit de beide staarten laat zien dat zich daar stervorming voordoet. Da’s uniek, want nooit eerder is waargenomen dat koud waterstofgas dat uitgestoten wordt als gevolg van een botsing met heet intergalactisch gas tot de vorming van sterren leidt. Een groot deel daarvan blijkt ook nog eens te bestaan uit massieve dubbelsterren. Bron: Chandra.

Share

Speak Your Mind

*