29 maart 2024

NGC 1788, een kosmische vleermuis

NGC 1788, de kosmische vleermuis. Credit: ESO.

Astronomen over de hele wereld kennen het karakteristieke plaatje van het wintersterrenbeeld Orion. Maar niet iedereen kent de nevel NGC 1788, een verborgen schat op slechts een paar graden afstand van de heldere sterren in Orions gordel. Het gas en stof van de reflectienevel NGC 1788 verstrooien het licht van een klein cluster jonge sterren op zo’n manier dat de ragfijne gloed ervan doet denken aan een gigantische vleermuis die zijn vleugels spreidt. Slechts enkele van de sterren in deze nevel zijn zichtbaar op deze opname, omdat de meeste verborgen zitten in een omhullende stofwolk. De meest prominente ster, HN 293815, is zichtbaar in het bovenste deel van de wolk, in het midden van de foto net boven de donkere stofstreep in de nevel. NGC 1788 lijkt op het eerste gezicht een nogal afgelegen wolk, maar uit waarnemingen van een groter gebied dan deze opname blijkt dat heldere, zware sterren in Orion een beslissende rol hebben gespeeld bij het ontstaan van NGC 1788 en de stervorming in de nevel. Deze sterren zijn ook verantwoordelijk voor het in vuur en vlam zetten van het waterstofgas in delen van de nevel, wat zorgt voor de rode, bijna verticale rand links op de foto. Alle sterren in dit gebied zijn extreem jong en hebben ongeveer dezelfde leeftijd, een miljoen jaar, een fractie van de leeftijd van de zon die 4,5 miljard jaar oud is. Astronomen hebben ontdekt dat deze ‘peutersterren’ verdeeld kunnen worden in drie klassen: de iets oudere sterren links van de rode rand, de jongere sterren aan de rechterkant – die het kleine cluster vormen in de nevel die ze verlichten – en de allerjongste sterren, die nog diep verborgen zitten in de stofwolk waaruit ze geboren zijn. Hoewel deze laatste sterren niet zichtbaar zijn op deze opname, zijn tientallen ervan onthuld door waarnemingen in het infrarood en op millimeter golflengten. Deze verdeling van sterren, met de oudste dichtbij Orion en de jongere in een cluster ertegenover, wijst erop dat een golf van stervorming rondom de hete en zware sterren in Orion zich voortplant door NGC 1788 en daar voorbij. Deze opname is gemaakt met de Wide Field Imager op de MPG/ESO 2,2-meter telescoop op La Silla in Chili. Bovenstaande foto is overigens maar een fragment van de gehele reflectrienevel van NGC 1788. Een totaalplaatje vind je hierzo. En diverse video’s waarin wordt ingezoomd op de nevel vind je daarzo. Ziezo. 😉 Bron: ESO.

Share

Speak Your Mind

*