29 maart 2024

De donkere en lichte kant van Gum 19

Dat is ‘m, Gum 19. Credit: ESO.

De Gum catalogus? Nooit van gehoord misschien, maar da’s niet erg hoor. Het is een lijst van 85 emissienevels, opgesteld in 1955 door de Australische sterrenkundige Colin Stanley Gum (1924-1960), destijds werkzaam bij het Mount Stromlo Observatorium in de VS. Al die nevels bevatten gloeiend geïoniseerd waterstof, H II genaamd. Nummer 19 op de lijst is een emissienevel in het zuidelijke sterrenbeeld Zeil (Vela), 22.000 lichtjaar verderop. Als een ware kosmische Januskop heeft Gum 19 twee zijden, een donkere en een lichte. De lichte zijde wordt verlicht door de blauwe superreus V391 Velorum. Het H II-gas in de omgeving van deze ster is maar liefst 30.000 °C, dus dat gloeit er lustig op los. Op de scheidslijn tussen het lichte en donkere gebied is een hele serie nieuwe sterren aan het ontstaan. V391 Velorum is bezig in hoog tempo z’n waterstof en helium op te branden en het gevolg zal zijn dat de ster binnen enkele miljoenen jaren al z’n brandstof verbrast heeft en dan rest ‘m niets anders om als supernova vaarwel tegen de wereld te zeggen. Gum 19 zal dan opnieuw een grondige metamorfose ondergaan. De mooie foto hiernaast is overigens gemaakt met behulp van het infrarood insttument genaamd SOFI, verbonden aan ESO’s New Technology Telescope (NTT) van het La Silla Observatorium in Chili. Hoge resolutieversies van de foto vindt je hier en een video waarin wordt ingezoomd op Gum 19 daar. Bron: ESO.

Share

Speak Your Mind

*