29 maart 2024

Het 5-sigma effect

Credit: M.W.Toews/Wikipedia

Ergens half december vorige jaar berichtte ik hier over de experimenten van de Cryogenic Dark Matter Search (CDMS) in de Soudan-mijn in Minnesota, waarbij men mogelijk op twee gevallen was gestuit van detectie van een donkere materiedeeltje. Echter er was ook gemeten dat er een kans van 23% was dat deze twee gebeurtenissen achtergrond zijn, lees: helemaal geen donkere materie zijn. En volgens de wetenschappelijke standaarden is dat te hoog om als betrouwbaar te worden gezien. Mmm, je zou veronderstellen dat dit dus betekent dat de kans dus 77% is dat het wél om donkere materie gaat, maar wetenschappers hebben een norm bepaald voor het toegestane foutenpercentage. Die norm is het zogenaamde 5-sigma effect, kortweg het 5sigma effect, en dat houdt in dat de kans dat het waargenomen verschijnsel op toeval berust kleiner is dan een tienduizendste. 😯 Iets precieser geformuleerd: bij de norm van 5sigma mag het foutpercentage niet hoger zijn dan 0,0000573303% Oeps, dan is die 23% een stukje hoger. Ik kwam dat 5sigma effect tegen in een interview dat ik las in de wetenschapsbijlage van NRC-Handelsblad van gisteren met Stan Bentvelsen, onderzoeker van het Nederlands instituut voor deeltjesonderzoek Nikhef. Hij werkte mee aan het ALICE-experiment, één van de vier grote detectoren van de Large Hadron Collider, die afgelopen dinsdag voor het eerst echt van start ging met protonenbotsingen. Er wordt gevreesd dat de LHC, die voorlopig op halve kracht moet draaien, de ontdekking van het Higgsdeeltje aan z’n neus voorbij zal zien gaan als ze dat beroemde deeltje met de Tevatron van het Fermilab in de VS zullen vinden. Maar Bentvelsen is wat dat betreft optimistisch: de waarnemingen van de Tevatron zullen zijn inziens nooit conform het 5sigma effect zijn. Pffff… hopen dat ‘ie gelijk heeft. Bron: NRC-Handelsblad + Wikipedia.

Share

Comments

  1. Rein Kuijper zegt

    Hallo Adianus,

    5-sigma geldt ok voor de LHC. De versneller die het higgs deeltje (mischien) gaat ontdekken. Ik zit ademloos te kijken naar deze versneller, en wat die wellicht gaat ontdekken. De LEP ring ging niet verder dan 2 sigma. Dat is een kans van 1 op 50 dat de waarneming correct is. Is dus niet goed genoeg.

    Rein

    • Betekent wel dat de ontdekking van het Higgs deeltje niet alleen een (knap) staaltje techniek is, maar ook een staaltje statistiek. Je kan niet één meting nemen en dan aanwijzen 'dáár is het Higgs deeltje'. Alleen door duizenden metingen kan er een statistisch bewijs worden verzameld voor het bestaan van het Higgs deeltje. Da's ook wat Bentvelsen zegt: bij het Fermilab kunnen ze op een gegeven moment wel claimen dat ze het hebben gevonden, maar alleen de LHC is in staat het echt te bewijzen, volgens de 5-sigma norm.

  2. Rein Kuijper zegt

    Sorry voor de spelfout van je naam.

    Rein

Laat een antwoord achter aan Rein Kuijper Reactie annuleren

*