28 maart 2024

Twee middelzware zwarte gaten in M82 ontdekt

Twee middelzware zwarte gaten in M82. Credit: Inset: X-ray: NASA/CXC/Tsinghua Univ./H. Feng et al.; Full-field: X-ray: NASA/CXC/JHU/D.Strickland; Optical: NASA/ESA/STScI/AURA/The Hubble Heritage Team; IR: NASA/JPL-Caltech/Univ. of AZ/C. Engelbracht

Het actieve sterrenstelsel M82, 12 miljoen lichtjaren verderop in het sterrenbeeld Grote Beer (Ursa Major), blijft boeien. Had ik een paar weken geleden nog het bericht dat men mysterieuze radiosignalen uit M82 waargenomen heeft, nu is daar het bericht dat sterrenkundigen in het centrum twee zwarte gaten hebben ontdekt die van de middelgrootte categorie zijn. Geen zwarte gaten met een stellaire oorsprong van enkele zonmassa’s, geen supermassieve zwarte gaten zoals we die in de kern van sterrenstelsels vinden en die miljoenen tot miljarden zonmassa’s zwaar zijn. Nee, een tussenmaatje. M82 hééft een supermassief zwart gat in z’n kern, 30 miljoen zonmassa’s zwaar, waarvan de lokatie met een x is aangegeven in de röntgenfoto. Met NASA’s röntgensatelliet Chandra heeft men 290 lichtjaren van dat zwarte gat een middelzwaar zwart gat ontdekt, X42.3+59 genaamd en zich verradend door de röntgenstraling van z’n omringende accretieschijf. Massa van ’t beestje: ergens tussen de 12.000 en 43.000 zonmassa’s. Een tikkie verderop, 600 lichtjaren van de kern, vond Chandra een tweede tussenmaatje: X41.4+60, met een massa ergens tussen 200 en 800 zonmassa’s. Voor middelzware zwarte gaten een lichtgewicht, maar veel zwaarder dan stellaire zwarte gaten. Alles is relatief, dat merk je ook aan zwarte gaten. Interessant aan het gevonden duo is dat ze zich op de een of andere manier uit de gravitationele greep hebben weten te ontworstelen van het supermassieve zwarte gat in de kern van M82. Men hoopt door onderzoek aan het tweetal te weten te komen hoé ze groeien en uiteindelijk dezelfde status en grootte krijgen als de grote broer in de kern. Bron: Chandra.

Share

Speak Your Mind

*