29 maart 2024

Vermiste materie gevonden in ‘de muur van de Beeldhouwer’

Quasar H2356-309 straalt door ‘de muur’ heen. Credit: Illustration: NASA/CXC/M.Weiss; Spectrum: NASA/CXC/Univ. of California Irvine/T. Fang et al.

Met behulp van de röntgensatelliet Chandra van de NASA zijn sterrenkundigen erin geslaagd om de vermiste materie terug te vinden. Nee, ik heb het niet over Donkere Materie, het onbekende exotische spulletje dat 23% van het heelal uitmaakt. Het is ook niet Donkere Energie die 73% van het heelal uitmaakt. Het gaat om de resterende 4% van het heelal, bestaande uit gewone materie, zoals protonen en neutronen, waar jij en ik, de sterren en planeten uit bestaan. Van die 4% missen sterrenkundigen ongeveer de helft en dat wordt de vermiste materie of baryonische donkere materie genoemd [1]Echte Donkere Materie is niet-baryonische Donkere Materie. Baryonen zijn bekende elementaire deeltjes zoals protonen en neutronen.. Afijn, in de Muur van de Beeldhouder (Sculptor Wall), een enorme langgerekte cluster van sterrenstelsels in het gelijknamige sterrenbeeld, heeft Chandra de vermiste materie gezien in de vorm van heet, diffuus gas, WHIM (warm-hot intergalactic medium) genaamd. De röntgenstraling die de WHIM uitstraalt is normaal gesproken zelfs voor Chandra te zwak om te detecteren. Maar dwars door dat gas heen komt de straling van een quasar genaamd H2356-309. Die quasar, een actief sterrenstelsel dat aangedreven wordt door een superzwaar zwart gat, staat 2 miljard lichtjaar ver weg, terwijl de Muur daar ‘slechts’ 400 miljoen lichtjaar van ons verwijderd is. De WHIM absorbeert de röntgenstraling van de quasar en dát is weer wel detecteerbaar door Chandra, zoals in de afbeelding rechtsboven te zien is als de dipjes in de lichtcurve. Kortom, WHIM vormt de vermiste materie en WIMP’s – weakly interactive massive particles – de donkere materie. Hoezo verwarrend?! Bron: Chandra.

Voetnoten

Voetnoten
1 Echte Donkere Materie is niet-baryonische Donkere Materie. Baryonen zijn bekende elementaire deeltjes zoals protonen en neutronen.
Share

Speak Your Mind

*