Credit: CMS/CERN
De afgelopen week heeft bol gestaan van berichten dat men bij de Large Hadron Collider (LHC), de grootste deeltjesversneller ter wereld van CERN op de grens van Zwitsersland en Frankrijk, bij experimenten wellicht een quark-gluon plasma heeft gecreëerd. Quarks komen normaal gesproken nooit alleen voor in de natuur, maar altijd in twee- of drietallen, bijeengehouden door de gluonen, de dragers van de sterke wisselwerking. Quarks op hun beurt vormen de bouwstenen waar bijna alles uit gemaakt is, zoals protonen en neutronen. Natuurkundigen denken dat in de allereerste fasen van het heelal, ten tijde van de oerknal toen de temperatuur zeer hoog was, de quarks en gluonen niet gebonden waren, maar in een vrije fase verkeerden, in een toestand die een quark-gluon plasma wordt genoemd. In de LHC worden protonen met een energie van 7 TeV tegen elkaar geknald en in één van de aan de LHC verbonden meetinstrumenten, het Compact Muon Solenoid (CMS) experiment, heeft men afgelopen zomer iets merkwaardigs gezien. Bij sommige botsingen bleken wel meer dan 100 deeltjes te ontstaan, met bijna de lichtsnelheid wegvliegend van de plek van de botsing (zie de afbeelding), en daarvan bleken enkelen dezelfde hoek te hebben. Klinkt niet spectaculair, maar het vermoeden bestaat dat deze waarneming duidt op deeltjes die tijdens de botsing eventjes in zo’n quark-gluon plasma hebben verkeerd. Lees: dat men wellicht in de LHC de toestand zeer kort na de oerknal heeft nagebootst! 😯 De waarnemingen van CMS lijken op die van een ander experiment van de Relativistic Heavy Ion Collider van het Brookhaven National Laboratory (BNL) in New York, waar ze goud-ionen tegen elkaar knalden. Of een quark-gluon plasma daadwerkelijk bestaan heeft moet nog bevestigd worden, dus we wachten de berichtgeving rustig af. Bron: New Scientist + CERN + The Reference Frame.
Speak Your Mind