28 maart 2024

De jacht op Voorwerpjes

Voorwerpjes bij UGC 7342. Credit: SDSS

We kennen inmiddels allemaal Hanny’s Voorwerp, de gigantische waterstofwolk 700 miljoen lichtjaar van ons vandaan bij het sterrenstelsel IC 2497, welke tot lichten wordt gebracht door een vroegere uitbarsting van het massieve zwarte gat in het centrum van IC 2497. Grote vraag die de deelnemers van de Galaxy Zoo al jaren bezighoudt is of Hanny’s Voorwerp uniek is of dat er nog meer ‘Voorwerpjes’ zijn? Uit een door Waveney ingestelde ‘jacht op Voorwerpjes’ is inderdaad een waslijst aan potentiële kandidaten naar voren gekomen, die net als het prototype tot lichten worden gebracht door een nabije quasar, zoals zo’n actief zwart gat ook wel wordt genoemd. Enkele van die Voorwerpjes zijn de blauwe wolkjes die we links én rechts van het sterrenstelsel UGC 7342 zien (zie de afbeelding hiernaast). Tot een afstand van 45.000 lichtjaar van de kern zijn deze sterk geïoniseerde waterstofwolken te zien, die vermoedelijk tot lichten worden gebracht door twee kegelvormige golven van energie die uit de kern van UGC 7342 zijn geschoten. Net als in het geval van Hanny’s Voorwerp vertoond die kern op dit moment géén activiteit, getuige het gebrek aan röntgenstraling dat men uit die kern waarneemt. Het zou dus best kunnen dat er sprake is van superzware zwarte gaten die van het ene op het andere moment ‘aan’ en ‘uit’ kunnen gaan. Er is nog een andere mogelijkheid en die is dat het zwarte gat wel actief is, dus nog steeds een quasar is, maar dat dichte stof- en gaswolken het zicht daarop verhullen. Het wetenschappelijke team van de Galaxy Zoo heeft onlangs een voorstel gedaan – ‘a proposal’ zoals dat heet – waarin ze vragen om waarneemtijd met de Europese XMM-Newton röntgensatelliet om UGC 7342 en de andere Voorwerpjes nader te bestuderen. Hopelijk dat daarmee de ware aard van die inactieve zwarte gaten – slapend of verborgen – duidelijk wordt. Bron: Zooniverse Blog.

Share

Comments

  1. Voor nauwkeurigheid – in het geval van UGC 7342, er is wel een aktief kern to zien (Seyfert 2), maar niet sterk genoeg (met oog ook op ver-infrarood straling) om de grote wolken te ioniseeren. Verdere waarnemingen uit Lick Observatory te verwachten tegen eind November,

  2. Bill, bedankt voor de rectificatie. Ik kreeg trouwens vorige week mijn exemplaar van Hanny & the Mystery of the Voorwerp binnen. Jij staat daar ook in, nietwaar? Héél goed gemaakt hoor, die webcomic.

Laat een antwoord achter aan Adrianus V Reactie annuleren

*