28 maart 2024

Sterrenkundigen ontdekken record-neutronenster

De witte dwerg (voorgrond) zorgt voor vertraging van de radiopulsen van neutronenster PSR J1614-2230.  credit: Bill Saxton, NRAO/AUI/NSF

Het blijft records regenen in de sterrenkunde. Hadden we vorige week dat sterrenstelsel dat 13,1 miljard lichtjaar van ons verwijderd is, nu weer een nieuwe ontdekking met record-potentie, namelijk van een neutronenster die met een geschatte massa van 1,97 zonmassa’s de zwaarste tot nu bekende neutronenster is. Het gaat om PSR J1614-2230, een 20 km groot bolletje op 3000 lichtjaar afstand. Bijna twee zonmassa’s in zo’n klein volume betekent natuurlijk een enorme dichtheid en dat blijkt wel uit het feit dat één theelepel neutronenster, bestaande uit zeer compact opeengestapelde neutronen, wel 100 miljoen ton weegt. 😯 Dát we afweten van het bestaan van PSR J1614-2230 komt omdat de neutronenster ook een pulsar is, d.w.z. dat ‘ie naar twee kanten toe smalle bundels radiostraling de ruimte inslingert en dat de aarde toevallig in de richting van één van die bundels ligt. Zou de aarde net naast zo’n bundel liggen, dan zou niemand van het bestaan van PSR J1614-2230 hebben afgeweten. Dá t we afweten van de massa van PSR J1614-2230 komt omdat óm de neutronenster ook een ander – minder compact – object draait, namelijk een witte dwerg. Die heeft de massa van ongeveer de zon, maar dan gepropt in een volume als dat van de aarde. Zoals je in de afbeelding ziet worden de radiopulsen van PSR J1614-2230 vertraagd door de witte dwerg en het is op basis van waarnemingen aan deze vertraging, gedaan door een team sterrenkundigen onder leiding van Scott Ransom (National Radio Astronomy Observatory in Charlottesville, VS), dan men de massa van PSR J1614-2230 precies kon berekenen. De meeste neutronensterren zijn rond de 1,4 zonmassa zwaar en de tot nu toe zwaarste neutronenster was 1,67 keer zo zwaar als onze zon. PSR J1614-2230 is 20% zwaarder en zo heb je altijd weer baas boven baas. Bron: Space.com.

Share

Speak Your Mind

*