28 maart 2024

Supernovae spugen fonteinen uit in de Melkweg

Credit: ESA

Ze worden ‘galactische fonteinen’ genoemd, hete gaswolken die door de schokgolven van supernovae worden weggeblazen en die vanuit de platte schijf van de Melkweg terechtkomen in de omringende halo. In die halo koelt het gas af en vervolgens valt het aangetrokken door de zwaartekracht van de Melkweg weer terug in de schijf. Aldus in een notendop de cyclus van het gas van de galactische fonteinen, gas dat deel uitmaakt van het zogenaamde interstellaire medium (ISM). Met de Europese röntgensatelliet XMM-Newton is men momenteel bezig die galactische fonteinen te bestuderen en dat heeft inmiddels geleid tot de publicatie van een wetenschappelijk artikel in het vakblad The Astrophysical Journal. Massieve sterren die aan het einde van hun leven als supernova exploderen kunnen met de door hun veroorzaakte schokgolven het omringende ISM wegblazen. Het gas heeft een lage dichtheid, maar een verschrikkelijk hoge temperatuur van wel miljoenen Kelvin. De ROSAT röntgensatelliet was de eerste die in de jaren negentig de röntgenstraling afkomstig van zo’n fontein van heet gas in de halo van de Melkweg ontdekte. De fonteinen kunnen een ‘hoogte’ van een paar kiloparsec (kpc) bereiken, zeg zo’n 10.000 lichtjaar. De diameter van de gehele Melkweg is 30 kpc en de dikte van de schijf is slechts 0,3 kpc. In de afbeelding hierboven zie je een voorstelling van hoe dergelijke fonteinen er ongeveer uit zouden zien. Verder onderzoek aan het gas in de halo moet uitwijzen of de cyclus van die fonteinen inderdaad juist is. Wordt vervolgd. Bron: ESA.

Share

Comments

  1. da's nou wel weer leuk Arie. bij het keramieken gebruik ik weleens een glazuur, die wordt ook supernova genoemd. prachtig effect !

  2. Kijk, dat is nou astronomisch verantwoord keramiek. 🙂

  3. zal ik een asbak voor je kleien?

  4. Jolie, bedankt voor je aanbod. Maar eh… wat moet ik met een asbak, ik en alle andere gezinsleden hier roken niet. Kan je geen mini-space shuttle kleien? 🙂

  5. ik zal mijn best doen ….

Speak Your Mind

*