29 maart 2024

Tataratááá, de Sloan Digital Sky Survey III is verschenen!

De foto van SDSS III DR8. Credit: SDSS Collaboration

<Modus: Trompetgeschal> Tataratááá: de Sloan Digital Sky Survey III is verschenen, officiëel de Data Release 8 van SDSS III. Na elf jaar (!) van noeste arbeid met behulp van de 2,5 meter telescoop van het Apache Point Observatorium in Sunspot, New Mexico in de Verenigde Staten en de daaraan verbonden 138 megapixel camera hebben ze de ALLERGROOTSTE foto van het gehele heelal gemaakt. Miljoenen foto’s van sterrenstelsels, dichtbij en ver weg, die in volle resolutie bij elkaar 500.000 HD-televisies zouden vergen om in volle omvang te kunnen bekijken. 😯 SDSS III heeft 1400 vierkante graad van de hemel gefotografeerd en dat heeft geresulteerd in een giga-database van 1,2 biljoen pixels (12 nullen).  In de afbeelding linksboven zie je hoe ze vanuit de SDSS-foto (die bruine vlek linksonder is de zuidelijke sterrenhemel, rechts de noordelijke hemel) inzoomen op het sterrenstelsel M33 en daarin weer op stervormingsgebied NGC 604. OK, ik hoor/voel/zie jullie al denken ‘wat is in hemelsnaam die SDSS-catalogus en waarom is die Adrianus V daar zo lyrisch over?’  Welnu, die vraag is simpel te beantwoorden: omdat de SDSS-catalogus aan de basis heeft gestaan – en nog steeds staat – van zeer veel astronomisch onderzoek en programma’s, zoals daar zijn:

  • Galaxy Zoo; behoeft geen nadere introductie, zou ik zo zeggen, tenzij je een jaar of drie onder een steen hebt gelegen. Hanny’s Voorwerp is één van de resultaten die hieruit naar voren is gekomen.
  • BOSS (Baryon Oscillation Spectroscopic Survey), de speurtocht naar drukgolven uit het allereerste begin van het heelal. Hiermee wil men de Donkere Energie beter in onderzoeken, het mysterieuze spul dat bijna driekwart van het heelal vormt.
  • Programma’s zoals Google Sky en Microsoft’s WorldWide Telescope draaien op op de gegevens uit SDSS III
  • SEGUE (The Sloan Extension for Galactic Understanding and Exploration): onderzoek aan 240.000 sterren van de Melkweg om een goed beeld te krijgen van de opbouw en structuur van onze eigen Melkweg.

Denk niet dat SDSS III nu klaar is, want de komende jaren volgen nog twee uitgebreidde onderzoeken in het kader van SDSS III, te weten MARVELS en APOGEE. De eerste wil spectra van 8500 zonachtige sterren bekijken, op zoek naar Jupiter-achtige planeten, de tweede wil spectra van á lle sterren in ons deel van het melkwegstelsel in kaart brengen. Wordt vervolgd! Oh ja, hieronder nog een kort filmpje over SDSS II DR 8:

Bron: Cosmic Log.

Share

Speak Your Mind

*