De kosmische röntgenachtergrond. Credits: NASA’s Goddard Space Flight Center
Al jaren geleden ontdekten sterrenkundigen dat de gehele hemel gevuld is met een achtergrond van hoogenergetische röntgenstraling. Al net zo lang vermoeden zij dat deze röntgenachtergrond veroorzaakt wordt door de kernen van actieve sterrenstelsels, waar zich superzware zwarte gaten bevinden. Gevoed door invallend materiaal zou de snel ronddraaiende accretieschijf rondom die zwarte gaten enorm verhit worden en in twee polaire bundels röntgenstraling uitzenden. Eén probleem: men nam veel minder actieve sterrenstelsels waar dan nodig is om de achtergrond te produceren. Het probleem is nu opgelost, want met de satelliet Swift van de NASA heeft men die ontbrekende actieve sterrenstelsels gevonden, tenminste een deel ervan. Oorzaak waarom we die sterrenstelsels tot nu toe niet zagen was hoe we er tegenaan kijken. Als we vanaf de aarde gezien recht in de bundels kijken dan zien we het actieve sterrenstelsel als quasar of blazar. Kijken we er vanaf de zijkant tegenaan, dan wordt ons zicht belemmerd door tussenliggende stofwolken. De totale achtergrond van röntgenstraling is het totaal van de afzonderlijke bijdragen van de quasars, die we wel kunnen zien, en van de (half-) verborgen actieve sterrenstelsels. Met Swift’s Burst Alert Telescope (BAT), in werking sinds 2004, is men er in geslaagd enkele van die verborgen actieve sterrenstelsels te zien. Op grond van deze waarnemingen kan men afleiden dat de ontbrekende actieve sterrenstelsels zo’n 20 á 30 procent van het totaal vormen en dat is genoeg om de totale röntgenachtergrond te verklaren. Verder kan men afleiden dat de achtergrond vooral het resultaat is van de emissie van sterrenstelsels die actief waren toen het heelal ongeveer zeven miljard jaar oud was, d.w.z. toen het ongeveer halverwege z’n huidige leeftijd was. Hieronder nog een video, waarin verder op de ontdekking van de ontbrekende actieve sterrenstelsels wordt ingegaan.
Bron: NASA.
Speak Your Mind