Oeps, het Von Zeipel theorema is in de problemen

In 1924 kwam de Zweedse sterrenkundige Edward Hugo von Zeipel met de theorie dat sterren die zeer snel roteren aan hun rotatiepolen heter zullen zijn dan aan het evenaarsvlak en dat ze bij de evenaar dus donkerder zullen zijn. Oftewel in formulevorm – niet schrikken:

$latex T_{eff}(\theta) \approx g_{eff}^{1/4}(\theta)$

waarin de effectieve temperatuur op een bepaalde breedtegraad θ van de ster afhangt van de effectieve zwaartekracht g. Op de een of andere manier hebben sterrenkundigen het theorema van Von Zeipel, zoals het zo mooi heet, bijna honderd jaar aangehangen. Maar nu hebben sterrenkundigen met interferometrie de temperatuursgradiënt van de ster Regulus – hoofdster van het sterrenbeeld Leeuw – gemeten en blijkt dat het theorema sterk afwijkende waarden geeft van de werkelijke temperaturen op het oppervlak van de ster. Op sommige breedtegraden blijkt de echte temperatuur 2.700 °C af te wijken van de voorspelde waarde. Regulus draait zeer snel rond: in 15,9 uren draait ‘ie één keer om z’n as, hetgeen er voor zorgt dat ‘ie bij de polen erg is afgeplat. Zou de blauw-witte ster 16% sneller roteren dan zou ‘ie vermoedelijk door de centrifugale krachten uit elkaar spatten. Men denkt dat Von Zeipel er met z’n theorema naast zat omdat hij er van uit ging dat de circulatie van een ster hetzelfde zou zijn als de circulatie van winden op aarde. Maar da’s kennelijk niet het geval. Bron: Eurekalert.