29 maart 2024

NGC 4214: een ideaal onderzoekslab voor stervorming

Credit: NASA, ESA and the Hubble Heritage Team (STScI/AURA)-ESA/Hubble Collaboration.

NGC 4214 is een dwergsterrenstelsel in het sterrenbeeld Jachthonden (Canis Venatici). Ondanks z’n kleine afmetingen is het voor sterrenkundigen een ideaal object om de vorming van sterren te bekijken, niet alleen omdat het stelsel bubbelt en bruist van gigantische waterstofwolken, temidden waarvan zware, jonge, hete sterren ontstaan, maar ook omdat het met een afstand van tien miljoen lichtjaar relatief dichtbij staat en er geen tussenliggende stofwolken zijn. Met de Wide Field Camera 3 (WFC3) aan boord van de Hubble ruimtetelescoop is bovenstaande foto van NGC 4214 gemaakt. Als je klikt op de foto krijg je de totale afbeelding te zien. Wat vooral opvalt zijn twee dingen in dit stelsel: ten eerste dat ‘gat’ in het midden, die van binnen blauw-wit gekleurd is. Op de grote foto zie je dat die kleur van de sterren afkomstig is die zich daar bevinden: een grote cluster van jonge, massieve en loeihete sterren – met temperaturen tussen 10.000 en 50.000 °C. De ultraviolette straling van die sterren blaast de waterstof weg en dat zorgt ervoor dat dat gat in de waterstofwolken is ontstaan. Gevolg is wel dat er in die omgeving geen nieuwe sterren zullen ontstaan, want waterstof is daar de essentiële voeding voor. Bovenin NGC 4214 zie je een tweede markant object, dat meer rozewit gekleurd is. Dat gebied zit nog tsjokvol met waterstofwolken en ook daar zit een jonge groep sterren – met een ouderdom van twee miljoen jaar een zéér jonge groep zelfs. Hun ultraviolette straling ioniseert de waterstofwolken en daardoor gaan ze roze gloeien. Naast de jonge sterren komen er in NGC 4214 ook clusters van oude, roodgekleurde superreuzen voor. Hieronder een video waarin wordt ingezoomd op dit markante dwergstelsel.

Bron: Hubble.

Share

Speak Your Mind

*