28 maart 2024

Moet de JWST eigenlijk niet de Lemaîtretelescoop heten?

George Lemaître samen met Albert Einstein. Credit: www.gliscritti

Afgelopen zaterdag stond een kort, maar interessant stukje in de wetenschapsbijlage van NRC-Handelsblad. Margriet van der Heijden beschrijft erin de pogingen van het tweetal David Block en Sidney Van den Bergh om de Belgische jezuïetenabt en sterrenkundige George Lemaître op een hoger voetstuk geplaatst te krijgen. Zij betogen in een tweetal artikelen (deze en deze) dat Lemaître – die we allemaal kennen als de bedenker van het oeratoom, waaruit het heelal zou zijn voortgekomen – in 1927 al sprak van een constante, waarmee de uitdijing van het heelal wordt beschreven. Hij deed dat in het artikel Un Univers homogéne de masse constante et de rayon croissant rendant compte de la vitesse radiale des nébuleuses extra-galactiques, welke april 1927 verscheen in de Annales de la Société Scientifique de Bruxelles. Twee jaar later kwam de beroemde sterrenkundige Edwin Hubble op basis van waarnemingen aan roodverschuivingen van sterrenstelsels met dezelfde constante op de proppen. Rara wie er met de eer streek van het bedenken van deze constante: yep, Hubble dus. Block en Van den Bergh denken dat er vuil spel is gespeeld. Zij ontdekten dat in Engelse vertalingen van het artikel van Lemaître de passages over de constante ontbraken. Sterker nog: in een formule was de constante verwijderd. Block denkt dat Hubble daarmee te maken had. Hij stond niet alleen bekend om z’n slordige manier van citeren, maar ook om zijn grenzeloze eerzucht. Bewijs voor z’n boude stelling heeft Block nog niet, maar hij is hard bezig om z’n boodschap overal rond te bazuinen: Hubble pleegde censuur! Hij heeft ook een goedmakertje: de opvolger van de Hubble Space Telescope moet niet de James Webb Space Telescope (JWST) heten, maar de Lemaître Space Telescope. Oeps, da’s gelijk een probleem: grote kans dat de JWST er door bezuinigingen helemaal niet komt. Bron: NRC-Handelsblad, 9 juli 2011 + Nature.

Share

Speak Your Mind

*