28 maart 2024

Restanten opgepeuzelde rotslichamen aangetroffen in atmosfeer witte dwergen

Voorstelling van een stofschijf vol rotsen, rondom een witte dwerg. Credit: NASA/JPL-Caltech

Met behulp van de grote Keck I telescoop (diameter 10 meter) op de berg Mauna Kea in Hawaï is een team van sterrenkundigen onder leiding van Ben Zuckerman (Universiteit van Californië in Los Angeles) erin geslaagd om in de atmosfeer van twee witte dwergen de restanten te vinden van opgepeuzelde ‘rotsachtige objecten’. Die laatste term is een tikkeltje vaag, want men weet nog niet of dat het gaat om complete exoplaneten, of dat sprake is van planetesimalen– de bouwstenen van planeten – of planetoïden. De atmosfeer van witte dwergen bestaat normaal gesproken vooral uit waterstof en helium, de lichtste elementen in het heelal, maar in het geval van de twee dwergsterren PG1225-079 en HS2253+8023 – excuus voor de onooglijke catalogusnamen – kwam men grote hoeveelheden ‘zwaar materiaal’ tegen, elementen die ook veelvuldig in de aarde voorkomen, zoals magnesium, calcium, ijzer en nikkel. Men heeft berekend dat in de atmosfeer van beide witte dwergen ongeveer 10 triljard [1]één triljard telt 21 nullen. gram rotsachtig materiaal voorkomt, vergelijkbaar met iets dat zo groot is als de dwergplaneet Ceres. Witte dwergen zelf zijn de eindstadia van sterren zoals onze Zon. In een hete bol ter grootte van de aarde zit dan een zonmassa vol gepropt. Dá t er om een witte dwerg planeten of andere rotsachtige lichamen kunnen cirkelen is verrassend, want in het stadium voorafgaand aan de witte dwerg, de rode reus-fase, is de ster zó gigantisch groot geweest dat alle nabije rotsen letterlijk verbrand moeten zijn. Kennelijk weten sommigen dat toch te overleven, om vervolgens door gravitationele interactie alsnog roemloos te eindigen in de witte dwerg. Het leven kan hard zijn, ook voor rotsachtigen. 🙂 Wie geïnteresseerd is kan hier het wetenschappelijke artikel van Zuckerman et al lezen, binnenkort verschijnend bij de kiosk in het vakblad The Astrophysical Journal.  Bron: ScienceNews.

Voetnoten

Voetnoten
1 één triljard telt 21 nullen.
Share

Speak Your Mind

*