16 april 2024

De passage van planetoïde 2005 YU55: was ’t echt kantje boord?

Afgelopen woensdagnacht – 9 november om 00.28 uur om precies te zijn – scheerde de 400 meter grote planetoïde 2005 YU55 op zo’n 325.000 km langs de aarde. Lezeres Claudia Verhoeven was stellig van mening dat ik niet zo laconiek had moeten zeggen dat we allemaal rustig kunnen slapen en dat we volgens haar aan een ramp zijn ontsnapt. Is dat zo? Zijn we inderdaad ontsnapt aan een ramp, was het kantje boord? Nee, ik blijf er bij dat er geen enkele dreiging was en dat ik met een gerust hart iedereen naar bed kon sturen om een heerlijk uiltje te knappen. In dit ene specifieke geval! Die laatste toevoeging doe ik niet voor niets, want het is de crux van het verhaal. In dit ene specifieke geval van planetoïde 2005 YU55 – ontdekt op 28 december 2005 door Robert S. McMillan van het Steward Observatorium op Kitt Peak, VS – wisten de sterrenkundigen exact wat diens baan in de ruimte was en welke minimale afstand tot aarde en maan er zouden zijn. Dat is geen kwestie van gokken geweest, maar louter van het berekenen van de baan van 2005 YU55 met toepassing van de wetten van Kepler en Newton. Visueel zag de passage langs het Aarde-Maansysteem er afgelopen woensdag zo uit:

Credit: NASA/JPL.

Niks kantje boord dus. De vergelijking die lezer Cockie maakte was duidelijk: als de aarde een dartbord is van 25 cm, dan had je er met die planetoïde zo’n 6,37 meter naast gegooid. Daar zou Barney nooit wereldkampioen mee zijn geworden. 🙂 Om die baan van een planetoïde precies te kunnen berekenen heeft men de zogenaamde baanelementen nodig. Waarnemingen van een aan de hemel voorbijtrekkende planetoïde met professionele telescopen gedurende enkele nachten volstaan om die baanelementen precies te kunnen vaststellen. In het geval van 2005 YU55 zijn dit de baanelementen. Bij het berekenen van de baan wordt ook rekening gehouden met gravitationele effecten van zon, aarde, maan en zelfs van andere – ver weg staande – planeten, zoals Jupiter. Ook van andere ‘grote’ planetoïden weet men precies hoe de baan er uit ziet en welke minimale afstand tot de aarde er zal zijn. De volgende zal  planetoïde (153814) 2001 WN5 zijn, die op 26 juni 2028 op 0,6 maanafstand (250.000 km) langs de aarde zal vliegen. Diens middellijn is iets tussen de 700 meter en 1,5 km. Een jaar later volgt Aphopis, 270 meter in diameter, die op vrijdag de 13 april – woehahaha – langs vliegt. De kans dat die tegen de aarde knalt is klein, 1 op 250.000. Tsja, is dat kantje boord? Dacht het niet. Maar dit betekent allemaal niet – beste Claudia – dat ik hier beweer dat we nooit wakker hoeven te liggen van voorbijrazende planetoïden. De aarde is de afgelopen 4,5 miljard jaar regelmatig bestookt met grote en kleine planetoïden en kometen, zoals het giga-grote exemplaar dat 65 miljoen jaar geleden de dinosauriërs uitroeide. En korter geleden, de planetoïde (of komeet?) die in 1908 boven Siberië explodeerde. We kunnen wel degelijk in de toekomst te maken krijgen met potentiëel gevaarlijke planetoïden. Maar als het zo ver is geef ik wel een seintje om wakker te blijven. Afgesproken?

Share

Speak Your Mind

*