28 maart 2024

Een groene planetaire nevel aan de rand van bolhoop NGC 1846

Bolhoop NGC 1846 met een planetaire nevel. credit: NASA and The Hubble Heritage Team (STScI/AURA), with P. Goudfrooij (STScI)

160.000 Lichtjaar van ons verwijderd in het sterrenbeeld Doradus ligt de Grote Magelhaense Wolk, een begeleidend dwergstelsel van onze Melkweg. Aan de rand van het stelsel liggen talloze bolvormige sterrenhopen, net zoals ook de Melkweg omgeven is door honderden bolhopen, zoals ze kortweg worden genoemd. Eén van de bolhopen vlakbij de Grote Magelhaense Wolk is NGC 1846, welke je op de grote foto ziet, een verzameling van een paar honderdduizend sterren. Helemaal onderin die foto zie je een klein groen rond vlekje. Met de Hubble ruimtetelescoop hebben ze dat vlekje nader bekeken en het blijkt te gaan om een zogenaamde planetaire nevel (zie de uitvergroting). Zo’n nevel ‘lijkt’ op een planeet, maar het heeft verder niets met planeten te maken. Een planetaire nevel is gas van de buitenlagen van een ster die na z’n waterstofverbranding in de kern is gaan krimpen en heter is geworden. De buitenlagen worden door die verhitting weggeblazen en door het ultraviolette licht van de achtergebleven witte dwerg in de kern wordt het zuurstof in het gas tot oplichten gebracht en dat levert de groene kleur op. In eerste instantie bestond het vermoeden dat de planetaire nevel helemaal niet bij NGC 1846 hoort, maar bij de Melkweg en vanaf de aarde gezien in dezelfde richting als de bolhoop staat. Vergelijkingen tussen de snelheid van die witte dwerg in de kern van de planetaire nevel en de sterren van NGC 1846 laat echter zien dat de planetaire nevel wél tot de bolhoop behoort. Bron: Bad Astronomy.

Share

Speak Your Mind

*